دیابت بارداری نوعی دیابت است که در دوران بارداری ایجاد می شود یا تشخیص داده می شود. این بیماری مختص افرادی است که قبل از بارداری دیابت نداشته اند. این نوع از دیابت هم مانند دیابت آشکار و قبل از بارداری می تواند بر سلامت مادر و جنین تأثیرگذار باشد. دیابت بارداری حدود ۹۰ درصد از کل موارد دیابت در افراد باردار را تشکیل می دهد.

هر سال حدود ۲ تا ۱۰ درصد از افراد باردار در جهان به دیابت بارداری مبتلا می شوند که معمولاً بین هفته های ۲۴ تا ۲۸ بارداری است. خوشبختانه، دیابت بارداری برای اطمینان از بارداری و جنین سالم قابل درمان است.

این مقاله مروری بر درمان ها و توصیه های غذایی برای دیابت بارداری ارائه می دهد. 

درمان های خانگی و شیوه زندگی

تغییر سبک زندگی اولین درمان برای اکثر افراد مبتلا به دیابت بارداری است.

 حفظ وزن سالم از طریق رژیم غذایی و ورزش به حفظ سطح گلوکز خون در محدوده سالم کمک می کند. البته توجه به این نکته ضروری است که کاهش وزن در هر زمانی در دوران بارداری معمولاً توصیه نمی شود.

رژیم غذایی مغذی

یک رژیم غذایی سالم می تواند به درمان و پیشگیری از دیابت بارداری کمک کند. روی غذاهای پر فیبر و کم چربی و قند تمرکز کنید. محدود کردن چربی رژیم غذایی به ۳۰درصد یا کمتر از کالری روزانه توصیه می شود.

رژیم غذایی سرشار از سبزیجات، غلات کامل و پروتئین بدون چربی داشته باشید. مصرف میوه و کربوهیدرات های تصفیه شده مانند شیرینی ها را تا حد امکان محدود کنید. ممکن است ملاقات با یک متخصص تغذیه یا متخصص آموزش دیابت برای برنامه ریزی غذایی مفید باشد.

فعالیت بدنی

ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی توصیه می کنند قبل، در طول و بعد از بارداری ورزش کنید.

 بیشتر روزهای هفته ۳۰ دقیقه فعالیت متوسط داشته باشید. پیاده روی، دوچرخه سواری و شنا همگی انتخاب های خوبی در دوران بارداری هستند.

مشخص شده است که ورزش باعث کاهش سطح قند خون و بهبود مقاومت به انسولین می شود. همچنین می تواند به تسکین ناراحتی های جزئی بارداری مانند کمردرد، مشکلات خواب و یبوست کمک کند.

اصلاح سبک زندگی در مدیریت دیابت بارداری موثر است. یک بررسی نشان داد که زمانی که افراد مبتلا به دیابت بارداری مداخلات سبک زندگی را آغاز کردند، احتمال کمتری داشت که نوزادی بزرگ با اندازه بارداری (LGA) به دنیا بیاورند و احتمال افسردگی پس از زایمان کمتر بود . همچنین احتمال بیشتری داشت که به اهداف کاهش وزن پس از زایمان خود برسند.

همیشه قبل از تغییر رژیم غذایی یا سطح فعالیت خود در دوران بارداری با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی صحبت کنید.

درمان های بدون نسخه (OTC)

افراد مبتلا به دیابت بارداری معمولاً باید حداقل چهار بار در روز سطح قند خون خود را بررسی کنند. این شامل اول صبح و بعد از غذا می شود.

مانیتور قند خون را می توان بدون نسخه از داروخانه یا فروشگاه لوازم پزشکی خریداری کرد. با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود کار کنید تا نحوه استفاده از دستگاه سنجش قند خون و زمان تماس با ارائه دهنده خود را بیاموزید. 

دستگاه سنجش قند خون از یک قطره کوچک خون برای اندازه گیری سطح گلوکز خون شما استفاده می کند. سطح گلوکز خون هدف روزانه توصیه شده عبارتند از:

  • قبل از غذا، قبل از خواب و یک شب: ۹۵ میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) یا کمتر
  • یک ساعت پس از غذا: ۱۴۰ میلی گرم در دسی لیتر یا کمتر
  • دو ساعت بعد از غذا: ۱۲۰ میلی گرم در دسی لیتر یا کمتر

ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما همچنین ممکن است کنترل سطح گلوکز خون خود را پس از زایمان توصیه کند. تا ۱۲ هفته پس از زایمان و هر یک تا سه سال پس از آن، آزمایش گلوکز خون خود را برنامه ریزی کنید. دیابت بارداری خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می دهد، بنابراین نظارت بر تغییرات ضروری است. 

دارو

هنگامی که رژیم غذایی و ورزش برای مدیریت سطح گلوکز خون شما کافی نیست، قدم بعدی این است که داروهای تجویزی را در نظر بگیرید. تعداد کمی از افراد مبتلا به دیابت بارداری نیاز به نسخه دارند. تخمین زده می شود که حدود ۷۰ تا ۸۵ درصد از موارد دیابت بارداری را می توان با تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی مدیریت کرد.

معمولاً اگر در عرض یک تا دو هفته پس از شروع تغییرات سبک زندگی در کنترل قند خون بهبودی حاصل نشد، وقت آن است که داروهای تجویزی را در نظر بگیرید. هم انسولین و هم داروهای خوراکی برای درمان دیابت بارداری موثر و بی خطر هستند.

انسولین

انسولین اغلب خط اول درمان تجویزی برای دیابت بارداری است. این به این دلیل است که انسولین یک داروی دسته B است که برای استفاده در دوران بارداری تایید شده است. تحقیقات نشان می دهد که از نظر بالینی مقدار ناچیز انسولین از جفت عبور می کند. استفاده از انسولین برای درمان دیابت بارداری خطر پره اکلامپسی را کاهش می دهد.

دوز انسولین شما منحصر به شما است و در طول بارداری تغییر خواهد کرد. مقاومت به انسولین در طول بارداری افزایش می یابد، بنابراین دوز نیز باید افزایش یابد. دوز متوسط انسولین معمولاً ۰.۸ تا ۰.۹ واحد انسولین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز است. انسولین از طریق تزریقی که می توانید در خانه انجام دهید، تجویز می شود.

داروهای خوراکی

داروهای خوراکی مورد استفاده برای درمان دیابت بارداری شامل گلوکوفاژ ( متفورمین ) و گلیناز (گلیبورید) است. از آنجایی که متفورمین ممکن است نتایج بالینی بهتری داشته باشد، اغلب به جای گلیبوراید انتخاب می شود. افراد باردار مبتلا به دیابت حاملگی که متفورمین مصرف می کنند، احتمال کمتری برای داشتن نوزادی بزرگ برای سن حاملگی (LGA) دارند. نوزادانی که از والدینی که متفورمین مصرف کرده‌اند به دنیا می‌آیند، پس از تولد کمتر دچار قند خون پایین ( هیپوگلیسمی ) می‌شوند.

متفورمین و گلیبورید هر دو از داروهای در دسترس هستند و ممکن است قیمت کمتری نسبت به انسولین داشته باشند. هر دو داروی خوراکی دو بار در روز مصرف می شوند.

 از رژیم غذایی تا دارو: درمان دیابت نوع

سطح گلوکز خون می تواند برای والدین باردار و جنین پس از زایمان بسیار متفاوت باشد. هر دو سطح نیاز به نظارت دقیق دارند. تغذیه با شیر مادر اغلب به دلیل فوایدی که برای والدین و نوزادان دارد تشویق می شود. مصرف انسولین یا داروهای خوراکی در دوران شیردهی کم خطر محسوب می شود.

خلاصه

دیابت بارداری نوعی دیابت است که در دوران بارداری ایجاد یا تشخیص داده می شود. دیابت بارداری معمولاً با اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی مانند رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی روزانه قابل کنترل است. اگر رژیم غذایی و ورزش به تنهایی نمی توانند سطح گلوکز خون را مدیریت کنند، قدم بعدی این است که داروهای تجویزی را در نظر بگیرید. اینها ممکن است شامل انسولین، متفورمین یا گلیبورید باشد. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما با شما همکاری خواهد کرد تا برنامه درمانی مناسبی برای شما و کودکتان ایجاد کند.

بارداری یک تغییر سریع و مهم در زندگی شماست. اضافه شدن یک تشخیص جدی مانند دیابت بارداری ممکن است بیش از حد به استرس شما اضافه کند. یادآوری این نکته ممکن است مفید باشد که اکثر افراد مبتلا به دیابت بارداری می توانند سطح گلوکز خون خود را با تغییرات سبک زندگی به طور موثر مدیریت کنند. با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در مورد هر گونه نگرانی که دارید صحبت کنید و با والدین آینده دیگری که با چالش های مشابه روبرو هستند ارتباط برقرار کنید. 

سوالات شایع

  • اگر دیابت بارداری دارید چه می توانید بخورید؟
    رژیم غذایی سالم یکی از جنبه های مهم مدیریت موثر دیابت بارداری است. روی یک رژیم غذایی غنی از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین بدون چربی تمرکز کنید. کربوهیدرات های تصفیه شده مانند شیرینی ها را محدود کنید.
  • آیا دیابت بارداری بعد از بارداری از بین می رود؟
    دیابت بارداری معمولاً پس از زایمان خود به خود از بین می رود. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما احتمالاً بررسی سطح قند خون را ۶ تا ۱۲ هفته پس از زایمان توصیه می کند.
  • راه های ایمن برای فعال ماندن در دوران بارداری چیست؟
    با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در مورد روش های ایمن ورزش در دوران بارداری صحبت کنید. اگر در گذشته فعالیت بدنی نداشته‌اید، مهم است که آهسته شروع کنید و از همان‌جا تمرینات خود را افزایش دهید. پیاده روی، دوچرخه سواری و شنا همگی گزینه های خوبی در دوران بارداری هستند.