علایم و نشانه های چاقی

چاقی نتیجه خوردن کالری بیشتر از مقداری است که بدن بطور منظم بتواند آن را بسوزاند یا استفاده کند. سپس بدن کالری اضافی را به عنوان چربی ذخیره می کند. از آنجا که هر روز کالری اضافی مصرف می شود ، بدن به تجمع چربی های اضافی ادامه می دهد و منجر به اضافه وزن و در شدیدترین موارد منجر به چاقی می شود. چاقی به عنوان پیشرو بسیاری از اختلالات و بیماری های جدی و گاه کشنده شناخته شده است.

چاقی و BMI

چاقی و اضافه وزن در هر فردی بسته به قد آن فرد ، می تواند معنای متفاوتی نسبت به افراد دیگر داشته باشد. موضوع دیگری که می تواند مفهوم و خطر جاقی را در یک فرد متمایز کند ، درصد چربی و عضلات در میزان اضافه وزن است ، طبیعتا هرچه میزان چربی در افزایش وزن یک فرد سهم بیشتری داشته باشد ، با خطرات بیشتری همراه خواهد بود. حتی در افزایش برابر میزان چربی بدن در دو فرد ، کسی که تجمع چربی اطراف شکم بیشتری داشته باشد ، نسبت به بقیه خطر بیشتری در آینده از نظر پیدایش عوارض چاقی خواهد داشت.

با این حال معیاری که در حال حاضر برای تشخیص اضافه وزن و تقسیم بندی اضافه وزن براساس شدت بیماری ، به کار می رود ، "شاخص توده ای بدن" (Body Mass Index, BMI) است. علیرغم محدودیت ها و ایرادات این شاخص می تواند رابطه اضافه وزن با بیماری های قلبی و سایر عوارض متابلیک آن را نشان دهد.

BMI یک فرمول ساده ریاضی است. در بالای کسر ، وزن به کیلو گرم نوشته می شود. در مخرج کسر ، قد به متر ، در خودش ضرب می شود. حاصل کسر همان BMI شما است.

عدد BMI	تفسیر
کمتر از 18.5	لاغری
18.5 تا 24.9	نرمال
25 تا 29.9	اضافه وزن
30 تا 34.9	چاقی (خفیف یا درجه یک)
35 تا 39.9	چاقی (متوسط یا درجه 2)
40 بیشتر	چاقی مرضی یا شدید

علایم چاقی در افراد بالغ

این علایم می توانند حتی بدون بیماری خاصی موجب محدودیت در فعالیت های روزانه فرد چاق بشوند.

تجمع چربی در قسمت های مختلف بدن (به ویژه اطراف شکم)
کم آوردن نفس هنگام فعالیت
تعریق بیش از حد با فعالیت
خرخر کردن و خرناس
بد خوابیدنبیماری های پوستی (ناشی از تجمع رطوبت در چین های پوست)
ناتوانی از انجام دادن کارهایی که قبلا به راحتی انجام می داد
خستگی مفرط و مزمن
درد به ویژه در مفاصل و کمر
مشکلات روانشناختی (اعتماد به نفس پایین ، افسردگی ، خجالت و انزوا)

علایم چاقی در بچه ها

به گفته سازمان بهداشت جهانی ، 340 میلیون کودک و نوجوان 5 تا 19 ساله با چاقی و اضافه وزن ، در جهان وجود دارد. در 30 سال گذشته میزان کودکان با چاقی ، 3 برابر شده است.

علایم شایع در کودکان چاق عبارت است از:

بیماری های مربوط به خوردن
رسوب چربی در بدن (به ویژه در اطراف سینه)
کشیدگی پوست و خطوط پوستی ناشی از چاقی در اطراف لگن
آکانتوز نیگریکانس ( خطوط برجسته پوست در پشت گردن)
تنگی نفس در زمان فعالیت بدنی
آپنه و احساس خفگی در خواب
یبوست
برگشت اسید معده به مری
اعتماد به نفس پایین
بلوغ زودرس در دختران/بلوغ دیررس در پسران
بیماری های ارتوپدی مانند کف پای صاف و در رفتگی لگن

علایم چاقی بسیار شدید و مرضی (BMI بیشتر از 40):

این حالت از چاقی به شدت در حال گسترش است ، به ویژه در کشورهای صنعتی و هم چنین در ایران.

افراد با چاقی بسیار شدید ، حتی برای فعالیت های عادی مانند راه رفتن و استفاده از سرویس بهداشتی و حمام هم ، محدودیت دارند. این افراد در حال استراحت هم تعداد تنفس و ضربان قلب بالا دارند و خطر بیماری های خاص مانند دیابت و فشارخون بالا در این ها به شدت افزایش یافته است.

علایم نادر:

بیماری های ژنتیکی خاصی هستند که موجب ایجاد چاقی مفرط از دوران کودکی می گردند. این ژن ها مربوط به مرکز اشتها و مصرف انرژی بدن هستند و جهش آنها با اشتهای سیری ناپذیر در دوران کودکی همراه با مشکلات هورمونی خود را نشان می دهد.

عوارض چاقی

غیر از عوارض و ناراحتی های ناشی از خود چاقی ، این بیماری می واند با عوارض مهم دیگری هم همراه باشد:

فشارخون بالا و افزایش ضخامت دیواره قلب ناشی از کار زیاد آن در برابر فشارخون بالا
کلسترول بالای خون که می تواند با رسوب در دیواره عروق بدن منجر به حمله قلبی و مغزی شود.
سکته مغزی ناشی از فشارخون بالا و کلسترول بالا
دیابت نوع 2. در 50 درصد موارد دیابت نوع 2 ، عامل اصلی اضافه وزن است.
برخی از انواع کانسرها. بر اساس گزارشات پزشکی ، تا 40 درصد موارد کانسر ناشی از اضافه وزن است.
آسم
نارسایی مزمن کلیه
آرتروز و ساییدگی مفاصل. به دلیل فشار زیاد مزمن بر روی آنها
سنگ کیسه صفرا ، به ازای هر یک عدد افزایش BMI، خطر سنگ کیسه صفرا 7 درصد بیشتر می شود.
آپنه و وقفه تنفسی در خواب ، به دلیل رسوب چربی در اطراف گردن
مشکلات گوارشی به دلیل بالا زدن معده توسط چربی های شکم ، مانند رفلاکس اسید معده ، فتق معده و سوزش سر دل.