اضافه وزن و چاقی یکی از عوامل خطر مهمّ ابتلا به دیابت است. چربی زیاد به ویژه چربی احشایی و چربی دور شکم، می تواند مقاومت به انسولین ایجاد نماید. مقاومت به عملکرد انسولین در بدن، مکانیسم اصلی افزایش قند خون در افراد مبتلا به نوع دو دیابت قندی است.
بسیاری از افراد بعد از سنین میانسالی که متابلیسم پایه بدن کاهش می یابد، به دلیل عدم تغییر در تغذیه یا میزان فعالیت بدنی، دچار چاقی و افزایش وزن بدن می شوند و شیوع دیابت نوع دو بعد از سنین میانسالی امروزه به معضل بهداشتی بسیاری از کشوهای توسعه یافته و در حال توسعه تبدیل شده است.
سؤال اصلی این است که اگر افزایش وزن و چاقی می تواند به دیابت منجر شود، آیا برعکس آن نیز درست است؟! یعنی آیا با کاهش وزن و برگشتن به شرایط ایده‌ال امکان بهبودی دیابت وجود دارد؟
آیا کاهش وزن می تواند به بهبود دیابت منجر شود؟
پاسخ این پرسش در کل بله است. کاهش وزن به میزان ۱۰ تا ۱۵ درصد می تواند به بهبود متابلیسم بدن و کاهش مقاومت به انسولین منجر شود. در یک مطالعه بزرگ که اخیراً در مجله قلب اروپا منتشر شد، کاهش وزن به این میزان حتی می تواند به بهبود دیابت و قطع داروهای دیابت هم منجر شود. این موضوع به ویژه اگر با سایر روشهای اصلاح شیوه زندگی همراه شود می تواند اثرات مثبت بیشتری داشته باشد.
راههای کم کردن وزن
برای کاهش وزن در افراد دیابتی که بتواند به بهبود دیابت کمک نماید، چند راه وجود دارد.
روشهای دارویی
در سالهای اخیر و با ابداع روشهای جدید درمان دیابت داروهایی مورد مطالعه قرار گرفته‌اند که می توانند در افراد دیابتی ضمن بهبود قند‌خون بالا، به کم کردن وزن افراد هم کمک کنند.
Semaglutide
این دارو که به صورت تزریقی است، از خانواده داروهای شبیه به گلوکاگون - ۱ هست، GLP-1. فرم‌های تزریقی این دارو با برندهای Ozempic و Wegovy برای درمان و بهبود دیابت بصورت هفتگی مورد استفاده هستند.
اخیراً در یک مطالعه مهمّ علمی بنام STEP اثرات این دارو بر کاهش وزن مورد بررسی قرار گرفته است و نشان داده شد که استفاده از این دارو می تواند در افراد دیابتی و حتی افراد غیر‌دیابتی که اضافه وزن دارند، به کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی وزن منجر شود.
👈 بیشتر بدانیم: داروی سماگلوتاید 🔗
Tirzepatide
این دارو که جدیداً معرفی شده است، بازهم بفرم تزریقی زیرجلدی است. این دارو اثرات دو گروه از داروهای ضدّ‌دیابت یعنی خانواده داروهای شبیه به پپتید گلوکاگون - ۱ GLP-1 و خانواده داروهای پلی پپتید ترشح کننده انسولین GIP، را باهم دارد و بصورت آمپولهای زیر جلدی ۵، ۱۰ و ۱۵ میلی‌گرمی تزریق می شود. استفاده از این دارو در طولانی مدّت می تواند به کاهش وزن واضح در حدود ۲۰ درصد در افراد دیابتی و غیر‌دیابتی منجر شود.
Liraglutide
این دارو با نام‌های تجاری Victoza و Saxenda در دسترس است و بصورت روزانه تزریق می‌شود. لیراگلوتاید از خانواده داروهای پپتید شبیه به گلوکاگون هستند. استفاده روزانه از این آمپول، مشخص شده است که علاوه بر کنترل دیابت می تواند به کاهش وزن هم منجر شود. این نتیجه در افراد چاق یا با اضافه وزن چاق هم صادق است.
روشهای جراحی
این روشها واقعاً مفید و مؤثر هستند. در یک مقاله جمع‌بندی که دربرگیرنده اغلب مطالعات قبلی بود، کاهش وزن با استفاده از روشهای جراحی باعث کاهش ۴۶درصدی در میزان دیابت در افراد با اضافه وزن شده است که این آمار به مراتب بهتر از هر روش کاهش وزن غیر از جراحی است.
امروزه جراحی‌های متعدّدی برای کاهش وزن ابداع شده است مانند جراحی اسلیو، باریتریک و برخی انواع دیگر جراحی که در اغلب آنها با مکانیسم کاهش جذب موادّ غذایی وزن فرد در کوتاه مدّت به میزان قابل توجّهی کاهش پیدا می‌کند. در مطالعات بعدی که بر روی این بیماران انجام شد، مشخص شد که در کنار کاهش وزن به میزان قابل توجّهی از بروز عوامل خطر قلبی مانند فشار‌خون بالا، دیابت و چربی خون هم کاسته شده است. همچنین مشخص شد که این عوامل خطر در افرادی که از قبل این بیماریها را داشتند، بعد از عمل جراحی چاقی و بعد از کاهش وزن، به میزان قابل توجّهی بهبودی و کاهش پیدا می کنند.
از اینرو در افرادی که برای این عمل‌های جراحی مناسب باشند، یکی از راههای کاهش و درمان دیابت استفاده از روشهای جراحی است.
دیدگاه خود را بنویسید