سماگلوتاید

نام ژنریک: semaglutide
نام های تجاری: Ozempic , Wegovy , Rybelsus
شکل دارویی: تزریق زیر جلدی، قرص
طبقه دارویی: مقلدهای اینکرتین

سماگلوتاید چیست؟

سماگلوتاید (Wegovy، Ozempic، Rybelsus) دارویی است که برای کاهش وزن در بیماران خاص، و برای کاهش سطح قند خون و کاهش خطر حوادث قلبی عروقی عمده مانند حمله قلبی یا سکته در بیماران دیابت نوع دو استفاده می شود. سماگلوتاید آگونیست GLP-1 است و با افزایش ترشح انسولین، کاهش میزان گلوکاگون آزاد شده، تاخیر در تخلیه معده و کاهش اشتها عمل می کند.

سماگلوتاید برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ استفاده نمی شود.

هر یک از مارک های مختلف سماگلوتاید (Wegovy، Ozempic، Rybelus) برای شرایط مختلف مورد تایید FDA هستند.

تفاوت Wegovy، Ozempic و Rybelus چیست؟

مارک های مختلف سماگلوتاید کاربردهای متفاوت و اشکال مختلفی دارند:

• Wegovy (تزریق زیر جلدی) برای کنترل وزن برای گروه خاصی از بیماران استفاده می شود و به صورت تزریق زیر جلدی به صورت هفتگی تجویز می شود.
• اوزمپیک (تزریق زیر جلدی) برای بیماران دیابتی نوع دو در کاهش سطح قند خون همراه با رژیم غذایی و ورزش استفاده می شود. همچنین برای بیماران دیابتی که قبلاً بیماری قلبی عروقی دارند، برای کمک به کاهش خطر حوادث قلبی عروقی مهم مانند حمله قلبی یا سکته استفاده می شود. اوزمپیک به صورت تزریق زیر جلدی به صورت هفتگی تجویز می شود. 
• Rybelsus (قرص) برای کاهش سطح قند خون بیماران دیابتی نوع دو همراه با رژیم غذایی و ورزش استفاده می شود و به صورت قرص یک بار در روز مصرف می شود.

هشدارها

اگر علائم تومور تیروئید مانند تورم یا توده در گردن، مشکل در بلع، صدای خشن یا تنگی نفس دارید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

اگر نئوپلازی غدد درون ریز متعدد نوع ۲ (تومورهای غدد خود) یا سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان مدولاری تیروئید دارید، نباید از سماگلوتاید استفاده کنید .

قبل از مصرف این دارو اگر این موارد را دارید باید به پزشک خود اطلاع دهید:

اگر به سماگلوتاید حساسیت دارید، نباید از سماگلوتاید استفاده کنید:

• نئوپلازی غدد درون ریز متعدد نوع ۲ (تومورهایی در غدد شما)؛
• سابقه شخصی یا خانوادگی کارسینوم مدولاری تیروئید (نوعی سرطان تیروئید)؛ یا
• کتواسیدوز دیابتی .

اگر تا به حال داشته اید به پزشک خود بگویید:

• اختلال معده یا روده؛
• پانکراتیت ؛
• بیماری کلیوی؛ یا
• مشکلات چشمی ناشی از دیابت ( رتینوپاتی ).

در مطالعات حیوانی، سماگلوتید باعث ایجاد تومورهای تیروئید یا سرطان تیروئید شده است. مشخص نیست که آیا این اثرات در همه افراد رخ می دهد یا خیر. در هر صورت این مورد جزو موارد منع مصرف دارو بوده و از پزشک خود در مورد خطر خود بپرسید.

مردان و زنان باید حداقل ۲ ماه قبل از اینکه قصد بارداری داشته باشید، مصرف سماگلوتاید را متوقف کنند. از پزشک خود بخواهید که داروی ایمن تری برای استفاده در این مدت تجویز کند. کنترل دیابت در دوران بارداری و افزایش وزن مناسب بسیار مهم است. حتی اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن در دوران بارداری می تواند به جنین آسیب برساند.

از پزشک بپرسید که آیا شیر دادن با شیر مادر هنگام استفاده از این Ozempic یا Wegovy بی خطر است یا خیر.

در حین استفاده از رایبلسوس نباید شیر دهید.

سماگلوتاید برای استفاده توسط افراد کمتر از ۱۸ سال تایید نشده است.

روش اثر دارو

سماگلوتاید با افزایش میزان انسولین آزاد شده، کاهش میزان گلوکاگون آزاد شده و با تاخیر در تخلیه معده، قند خون بالا را کاهش می دهد. سماگلوتاید همچنین اشتها را کنترل می کند و به شما کمک می کند تا میزان غذایی را که می خواهید بخورید کاهش دهید. سماگلوتاید آگونیست پپتید-۱ (GLP-1) شبه گلوکاگون است.

نکات مهم در مورد دارو

Ozempic و Wegovy معمولاً یک بار در هفته در هر زمانی از روز، با یا بدون غذا، زیر پوست تزریق می شوند. هر هفته در همان روز از تزریق استفاده کنید.

تمام دستورالعمل هایی که به شما داده شده را بخوانید و دنبال کنید. در صورت نیاز به کمک از پزشک یا داروساز خود بپرسید.

تزریق را فقط زمانی آماده کنید که آماده انجام آن هستید. اگر دارو کدر به نظر می رسد، رنگ آن تغییر کرده یا ذرات در آن وجود دارد، با داروساز تماس بگیرید.

ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی به شما محل تزریق سماگلوتید را نشان می دهد. دو بار پشت سر هم در یک محل تزریق نکنید.

اگر روز تزریق هفتگی متفاوتی را انتخاب کردید، برنامه جدید خود را پس از گذشت حداقل ۲ روز از آخرین تزریقی که انجام دادید شروع کنید.

از مارک های مختلف سماگلوتاید به طور همزمان استفاده نکنید.

قند خون می تواند تحت تأثیر  استرس ، بیماری، جراحی، ورزش، مصرف الکل یا حذف وعده های غذایی قرار گیرد.

قند خون پایین  (هیپوگلیسمی)  می تواند باعث احساس گرسنگی، سرگیجه، تحریک پذیری یا لرزش شدید شود. برای درمان سریع  هیپوگلیسمی ، آب نبات، شکلات، قند، خرما، کشمش، آب میوه، یا نوشابه غیر رژیمی بخورید یا بنوشید.  در صورت هیپوگلیسمی شدید، پزشک ممکن است  تزریق گلوکاگون را تجویز کند.

اگر علائم مکرر قند خون بالا (هیپرگلیسمی) مانند افزایش تشنگی یا ادرار را دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. قبل از تغییر دوز یا برنامه دارویی خود از پزشک خود سوال کنید.

درمان شما همچنین ممکن است شامل رژیم غذایی، ورزش، کنترل وزن، آزمایش های پزشکی و مراقبت های پزشکی خاص باشد.

ممکن است در طول بیماری طولانی مدت دچار کم آبی شوید. اگر دچار  استفراغ  یا  اسهال هستید، یا اگر کمتر از حد معمول غذا می خورید یا می نوشید، با پزشک خود تماس بگیرید.

Rybelsus  را  در بسته بندی اصلی در دمای اتاق و به دور از رطوبت و گرما نگهداری کنید.

قلم های تزریقی Ozempic  یا Wegovy باز نشده  را در کارتن اصلی در یخچال و دور از نور نگهداری کنید. در صورت گذشتن از تاریخ انقضا استفاده نکنید  . قلم تزریقی را که منجمد شده است دور بیندازید.

در صورت نیاز، می توانید یک قلم Wegovy باز نشده را تا ۲۸ روز در دمای اتاق خنک نگهداری کنید. تا زمانی که برای استفاده از قلم تزریق آماده نشده اید، درپوش دارو را برندارید. قلم حاوی یک دوز واحد است. بعد از یک بار استفاده قلم را دور بیندازید، حتی اگر هنوز دارو داخل آن باقی مانده باشد.

قلم تزریق اوزمپیک حاوی بیش از یک دوز است. پس از اولین استفاده، قلم را با سوزن خارج شده در یخچال یا در دمای اتاق نگهداری کنید. از گرما و نور محافظت کنید. زمانی که از آن استفاده نمی کنید، درپوش را روی آن نگه دارید. ۵۶ روز پس از اولین استفاده یا اگر کمتر از ۰.۲۵ میلی گرم در شمارنده دوز نشان داده شده است، قلم را دور بیندازید.

از سوزن مجدد استفاده نکنید. آن را در یک ظرف ضد سوراخ "تیز" قرار دهید. این ظروف بنام سیفتی باکس در دسترس هستند. دارو را دور از دسترس کودکان و افراد ناتوان نگهداری شود.

اگر یک نوبت را فراموش کنم چه اتفاقی می افتد؟

برای Rybelsus: دوز فراموش شده را رها کنید و دوز بعدی خود را در زمان معمول استفاده کنید.

برای اوزمپیک: در اسرع وقت از دارو استفاده کنید و سپس به برنامه معمول خود بازگردید. اگر بیش از ۵ روز برای تزریق تاخیر داشتید، دوز فراموش شده را رها کنید و به برنامه معمول خود بازگردید.

برای Wegovy: در اسرع وقت از دارو استفاده کنید و سپس به برنامه معمول خود بازگردید. اگر نوبت بعدی شما کمتر از ۲ روز (۴۸ ساعت) است، نوبت فراموش شده را رها کنید و به برنامه معمول خود بازگردید.

از دو دوز سماگلوتاید در یک زمان استفاده نکنید.

اگر بیش از ۲ دوز متوالی از Wegovy را فراموش کردید با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است لازم باشد دارو را با دوز کمتر مجدداً شروع کنید تا از مشکلات معده جلوگیری کنید.

اگر بیش از حد مصرف کنم چه اتفاقی می افتد؟

مهمترین عارضه این حالت افت قند‌خون است که می تواند بسیار خطرناک باشد. مصرف بیش از حد ممکن است باعث تهوع شدید ، استفراغ یا کاهش سطح هوشیاری و بیهوشی شود. لازم است هرچه سریعتر قند‌خون خود را کنترل نمایید و در صورت پایین بودن از دستورات خانگی مانند استفاده از قند، شیرینی یا شکلات کمک بگیرید.

نکته مهم این است که تا ۲۴ ساعت از زمان مصرف اضافه دوز باید مراقب علایم افت قند‌خون باشید.

هرگز از قلم تزریق دیگران استفاده نکنید، حتی اگر سوزن را عوض کرده باشید. تزریق مشترک می تواند عفونت یا بیماری را از فردی به فرد دیگر منتقل کند.

عوارض جانبی سماگلوتاید

در صورت داشتن علائم واکنش آلرژیک: کهیر ، خارش، سرگیجه ، ضربان قلب سریع؛ تنفس دشوار؛ تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو کمک فوری پزشکی دریافت کنید.

عوارض جانبی جدی سماگلوتاید ممکن است شامل موارد زیر باشد:

اگر موارد زیر را دارید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

• تغییرات بینایی؛
• تغییرات خلقی غیرمعمول، افکار در مورد آسیب رساندن به خود؛
• تپش ضربان قلب یا بیقرار بودن قلب در قفسه سینه؛
• احساس سبکی، مثل اینکه ممکن است بیهوش شوید.
• علائم تومور تیروئید - تورم یا توده در گردن، مشکل در بلع، صدای خشن، احساس تنگی نفس.
• علائم پانکراتیت - درد شدید در قسمت بالای معده که به پشت شما گسترش می یابد، حالت تهوع با یا بدون استفراغ، ضربان قلب سریع .
• مشکلات کیسه صفرا - درد بالای معده، تب، مدفوع به رنگ خاک رس، یرقان (زردی پوست یا چشم).
• قند خون پایین - سردرد ، گرسنگی، ضعف، تعریق، گیجی، تحریک پذیری، سرگیجه، ضربان قلب سریع، یا احساس عصبانیت؛
• مشکلات کلیوی - تورم، کمتر ادرار کردن، احساس خستگی یا تنگی نفس. یا
• علائم آنفولانزای معده - گرفتگی معده، استفراغ، از دست دادن اشتها، اسهال (ممکن است آبکی یا خونی باشد).

عوارض جانبی رایج سماگلوتاید ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• قند خون پایین (در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲)؛
• ناراحتی معده ، سوزش سر دل ، آروغ ، گاز، نفخ ؛
• حالت تهوع، استفراغ، درد معده، از دست دادن اشتها؛
• اسهال، یبوست ؛
• سردرد، سرگیجه، خستگی.

تداخلات دارویی

سماگلوتاید می تواند هضم شما را کند کند و ممکن است جذب داروهای خوراکی توسط بدن شما بیشتر طول بکشد.

در مورد سایر داروهای خود، به ویژه انسولین یا سایر داروهای دیابت، مانند دولاگلوتاید ، اگزناتید ، لیراگلوتاید ، بیتا ، ترولیسیتی ، ویکتوزا و غیره به پزشک خود اطلاع دهید .

سایر داروها ممکن است بر سماگلوتید تأثیر بگذارند، از جمله داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامین ها و محصولات گیاهی . در مورد سایر داروهایی که استفاده می کنید به پزشک خود بگویید.

بارداری و شیردهی

بارداری: مردان و زنان باید حداقل ۲ ماه قبل از اینکه قصد بارداری داشته باشید، مصرف سماگلوتاید را متوقف کنند. از پزشک خود بخواهید که داروی ایمن تری برای استفاده در این مدت تجویز کند. کنترل دیابت در دوران بارداری و افزایش وزن مناسب بسیار مهم است. حتی اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن در دوران بارداری می تواند به جنین آسیب برساند.

شیردهی : از پزشک بپرسید که آیا شیردهی در حین استفاده از اوزمپیک یا ویگووی بی خطر است یا خیر.
در حین استفاده از رایبلسوس نباید شیر دهید.

س