علایم دیابت تشخیص داده نشده

صدها هزار تا میلیونها نفر در اطراف ما هستند که دیابت دارند ولی بدون تشخیص آن و بدون اینکه از دیابت خود مطلع باشند، در حال زندگی هستند. این افراد اگرچه استرس و نگرانی ناشی از داشتن دیابت را ندارند ولی دیابت تشخیص داده نشده هم می تواند منجر به عوارض طولانی مدت و عوارض دایمی شود. این موضوع یعنی عدم توجه به دیابت و عدم تشخیص و درمان آن می تواند در زمان کوتاه تری نسبت به افرادی که درمان می شوند، به عوارض دیابت ختم شود.

یادگیری علایم دیابت ، نحوه شناسایی آنها و درک خطر ابتلا به این بیماری می تواند به شما در تشخیص انواع مختلف دیابت، تشخیص و درمان آن کمک کند.

علائم دیابت تشخیص داده نشده

انواع مختلفی از دیابت وجود دارد، اما بیشتر موارد دیابت تشخیص داده نشده احتمالاً دیابت نوع ۲ هستند که ۹۰ تا ۹۵ درصد از کل دیابت را تشکیل می دهد.

انجمن دیابت آمریکا (ADA) خاطرنشان می‌کند که دیابت نوع ۲ اغلب برای سال‌ها تشخیص داده نمی‌شود، زیرا هیپرگلیسمی (قند خون بالا) به تدریج ایجاد می‌شود و در مراحل اولیه اغلب آنقدر شدید نیست که با علائم کلاسیک دیابت تشخیص داده شود.

پیش دیابت (یا اختلال تحمل گلوکز)، پیش ساز دیابت نوع ۲، ممکن است سال ها طول بکشد تا ایجاد شود و معمولا هم بدون علائم بوده و دیر تشخیص داده می شود و در صورت وجود علائم، ممکن است نادیده یا اشتباه گرفته شود.

دیابت نوع ۱ یک بیماری خودایمنی است که در آن بدن به اشتباه به سلول های بتای پانکراس حمله می کند و در نهایت منجر به کمبود مطلق انسولین می شود. انسولین هورمونی است که مسئول ورود گلوکز به سلول ها است تا بتوان از آن برای انرژی و سوخت و ساز بدن استفاده کرد.

در کودکان، علائم دیابت نوع ۱ می تواند به طور ناگهانی ظاهر شود، در حالی که در بزرگسالان ممکن است علائم به طور معمول ظاهر نشوند و غیراختصاصی باشند. دیابت نوع ۱ در کودکان اغلب با کاهش وزن سریع، تشنگی بیش از حد و ادرار مشخص می شود.

فرد مبتلا به دیابت نوع ۱ که تحت درمان قرار نمی گیرد، می تواند به یک بیماری بسیار جدی به نام کتواسیدوز دیابتی (DKA) مبتلا شود. در یک سوم موارد، دیابت نوع ۱ تازه تشخیص داده شده زمانی رخ می دهد که یک فرد DKA را تجربه می کند. طبق گزارشات انجمن دیابت آمریکا تا نیمی از کودکان مبتلا به دیابت نوع 1 در معرض خطر ایجاد کتواسیدوز دیابتی هستند.

در بزرگسالان، شروع دیابت نوع ۱ می تواند متغیرتر باشد. در بالغین ممکن است این نوع از دیابت با علائم کلاسیک دیده شده در کودکان ظاهر نشود و بزرگسالان ممکن است بهبودی موقت از نیاز به انسولین را تجربه کنند. در حالی که تشخیص در اوایل بیماری همیشه چندان ساده نیست، اما با گذشت زمان و بروز علایم بیشتر تشخیص بیماری واضح تر می شود.

افرادی که باردار هستند و قبلاً دیابت نداشته اند، معمولاً در سه ماهه دوم بارداری، حدود هفته های ۲۴ تا ۲۸ بارداری، از نظر دیابت بارداری غربالگری می شوند. اغلب اوقات، افرادی که دیابت بارداری در آنها تشخیص داده می شود، علائمی ندارند.

انجمن های علمی دیابت توصیه می کنند که زنانی که قصد بارداری دارند در صورت داشتن فاکتورهای خطر، از نظر دیابت غربالگری شوند و پیشنهاد می کنند همه افرادی که قصد بارداری دارند را، برای دیابت تشخیص داده نشده آزمایش شوند. علاوه بر این، انجمن دیابت آمریکا ADA، توصیه می کند که زنان باردار قبل از هفته ۱۵ در صورت داشتن فاکتورهای خطر مورد بررسی از نظر دیابت قرار بگیرند. همچنین لازم است مادران پرخطر در هر زمان از حاملگی و در اولین ویزیت دوران بارداری، تست تشخیص دیابت تشخیص داده نشده را در صورتی که قبل از بارداری غربالگری نشده اند، انجام دهند.

اگر سابقه خانوادگی دیابت بارداری دارید، در معرض خطر ابتلا به آن هستید. عوامل خطر دیگر عبارتند از سن حاملگی، وزن، سطح فعالیت، رژیم غذایی، بارداری های قبلی و سیگار کشیدن.

غربالگری زودهنگام به تشخیص اینکه آیا در معرض خطر دیابت هستید یا خیر کمک می کند. تشخیص و درمان به موقع می تواند به کاهش سرعت پیشرفت بیماری و کاهش خطر عوارض کمک کند. آگاهی از علائمی که می تواند در اثر دیابت ایجاد شود بسیار مهم است. این علایم عبارتند از:

علایم و نشانه های شایع

تکرر ادرار (پلی اوری)

تشنگی مکرر و تکرر ادرار تا حدود زیادی به هم مرتبط هستند. هنگامی که قند خون شما بالاتر از حد طبیعی است، اضافه قند خون از طریق کلیه ها و از راه ادرار دفع می شود. کلیه ها آب را از بافت های شما جذب می کنند تا گلوکز را رقیق کنند تا از طریق ادرار دفع شود و این موضوع باعث افزایش حجم ادرار و تشنه شدن شما خواهد شد.

علاوه بر این، به دلیل غلظت بالای پلاسمای خون، آب بین بافتی و آب داخل سلول‌های شما، وارد جریان خون خواهند شد. این مایع از طریق نفرون های کلیه وارد جریان تولید ادرار میشود تا قند را خارج کند. در طی فیلتر کردن، کلیه ها این مایع را دوباره جذب نمی کنند و در عوض آن را از طریق ادرار دفع می کنند. به همین دلیل هرچه میزان قند خون شما بیشتر باشد و هر چه بیشتر ادرار کنید تشنه تر خواهید شد.

در کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱، تکرر ادرار و دفع مایع از بدن می تواند بصورت شب ادراری (ادرار غیر ارادی، به ویژه در کودکان در شب) رخ دهد. در موارد شدید، مانند کتواسیدوز دیابتی، افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ ممکن است به شدت دچار کم آبی بدن شوند.

تشنگی بیش از حد (پلی دیپسی)

هنگامی که سطح قند خون بالا باشد، بدن برای خلاص شدن از شر قند اضافی، آن را از طریق ادرار دفع می کند. از دست دادن آب و الکترولیت ها باعث افزایش احساس تشنگی و افزایش مصرف مایعات می شود.

این نوع تشنگی اغلب به عنوان تشنگی غیر قابل رفع نامیده می شود و این موضوع می تواند مشکل ساز شود، به خصوص اگر نوشیدنی های شیرین مانند آبمیوه، لیموناد و چای سرد شیرین را برای کمک به رفع تشنگی انتخاب کنید. با توجه به محتوای قند و کربوهیدرات این نوشیدنی ها، قند خون می تواند حتی بیشتر شود.

گرسنگی شدید (پلی فاژی)

گرسنگی بیش از حد یا شدید ناشی از ناتوانی بدن در استفاده از قند به عنوان سوخت است. به طور معمول انسولین قند را از خون به سلول ها می برد تا به عنوان سوخت یا انرژی از آن استفاده کند. وقتی انسولین وجود ندارد یا بدن به آن مقاوم است، قند وارد سلولها نمی شود و در خون باقی می ماند.  وقتی قند خون بالا می رود، قند به جای استفاده از انرژی در خون تجمع می کند و این امر می تواند منجر به احساس گرسنگی شود.

خستگی مفرط

افزایش قند خون نیز می تواند شما را بسیار خسته کند. خستگی می تواند علل مختلف داشته باشد. یک علت آن می تواند به دلیل کم آبی و تشنگی باشد. کم آبی ناشی از قند بالا می تواند خستگی ایجاد کند. 

علت دوم خستگی، عدم دسترسی سلولهای بدن به قند است. علت این موضوع به این دلیل است که غذایی که می خورید به عنوان سوخت استفاده نمی شود. این موضوع می تواند ناشی از کمبود انسولین، مقاومت به انسولین یا ترکیبی از هر دو باشد. خستگی می تواند یک علامت در دیابت نوع ۱ و نوع ۲ باشد.

کاهش وزن غیر قابل توضیح

کاهش وزن غیرقابل توضیح و اغلب سریع یک علامت رایج در دیابت نوع ۱ ، به ویژه در کودکان است.

 اگر متوجه شدید که کودکتان رختخواب را خیس می کند، بیشتر می نوشد و می خورد و وزن کم می کند، این دسته از علائم در دیابت نوع ۱ بسیار رایج است.

اگر دیابت نوع ۲ برای مدت طولانی شناسایی نشده باشد، کاهش وزن نیز می تواند یک علامت از ابتلا به دیابت نوع ۲ باشد.

تاری دید

رتینوپاتی دیابتی می تواند مدت ها قبل از تشخیص دیابت رخ دهد. رتینوپاتی دیابتی زمانی رخ می دهد که عروق کوچک چشم در اثر قند اضافی آسیب ببینند. این موضوع می تواند بینایی را تحت تاثیر قرار دهد و باعث تاری دید شود که ممکن است گذرا و متغیر باشد ولی پیشرونده است.

به همین دلیل، انجمن دیابت آمریکا ADA توصیه می کند که تمام افرادی که دیابت نوع ۲ تشخیص داده شده اند، بلافاصله پس از تشخیص، یک معاینه جامع اولیه چشم را انجام دهند.

بی حسی و گزگز در پاها یا دست ها

هنگامی که قند خون بالا بر اعصاب دست و پا تأثیر می گذارد، می تواند منجر به نوروپاتی محیطی شود. حدود نیمی از افراد مبتلا به دیابت به نوروپاتی مبتلا هستند و این درگیری عصبی در افرادی که سال هاست به این بیماری مبتلا بوده اند شایع تر است.  نوروپاتی یا آسیب عصبی ناشی از دیابت غالبا به شکل گزگز، مور مور شدن در دست و پا و به ویژه در نواحی است که در زمان پوشیدن دستکش و جوراب ، پوشیده می شوند.

سایر علائم

علاوه بر این، علائم کمتر رایج دیگری نیز وجود دارد . به خاطر داشته باشید که این علائم توسط همه افراد دیده نمی شود، اما می توانند نشانه بیماری باشند و ارزش آگاهی از آنها را دارند:

• خشکی دهان (نشانه ای از کم آبی که می تواند در اثر افزایش ادرار ایجاد شود)
• تحریک پذیری
• پوست خشک و خارش دار
• برچسب های پوستی
• زخم ها و بریدگی هایی که دیر التیام می یابند
• عفونت های مکرر، مانند عفونت های قارچی یا عفونت در حفره دهان 
• آکانتوز نیگریکانس که لکه‌های تیره و مخملی روی زیر بغل، کشاله ران، چین‌های گردن و روی مفاصل انگشتان دست و پا هستند (شاخص انسولین بالا که اغلب در افراد با پوست تیره و در افراد مبتلا به پیش دیابت یا نوع ۲ دیابت دیده می‌شود.)
• اختلال نعوظ  (پس از سالها قند خون بالا)

عوارض دیابت تشخیص داده نشده

ابتلا به دیابت تشخیص داده نشده به این معنی است که بدن شما قند را به درستی متابولیسم نمی کند، که منجر به افزایش سطح قند در خون می شود.

افزایش قند خون همچنین می تواند باعث بیماری های حاد مانند  کتواسیدوز دیابتی  (شایع تر در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱) یا  سندرم غیر کتوز هیپراسمولار هیپرگلیسمی (شایع تر در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲) شود. هر دو شرایط اورژانسی هستند و باید فوراً در بیمارستان درمان شوند.

هنگامی که قند خون برای مدت طولانی بدون درمان افزایش یابد، عوارض طولانی مدت ایجاد می شود. قند بیش از حد می تواند عروق کوچک و بزرگ بدن را تحت تاثیر قرار دهد که می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در اندام های سراسر بدن شود. برخی از این عوارض عبارتند از:

• رتینوپاتی
• نفروپاتی (بیماری کلیوی دیابتی)
• نوروپاتی
• هیپرلیپیدمی (سطح بالای ذرات چربی در خون)
• فشار خون بالا
• سندرم متابولیک
• بیماری قلبی
• بیماری پریودنتال
• بیماری عروق محیطی

این عوارض می توانند کیفیت زندگی را کاهش دهند.