روش های درمان چاقی

هدف کلی از درمان موفقیت آمیز چاقی این است که فرد به یک وزن سالم برسد و در درازمدت در شرایط نرمال ، پایدار باقی بماند. به نظر ساده و راحت می آید ، اما درمان چاقی پیچیده و متغیر است.

قبل از تهیه یک برنامه درمانی موثر چاقی ، باید چندین مطلب مورد بررسی قرار گیرند ، از جمله:

1. تغییرات رژیم غذایی (به چه و / یا چه مقدار خورده می شود)
2. ورزش (از جمله برنامه های فعالیت بدنی روزانه و تمرینات ورزشی)
3. اصلاح رفتار (مانند کار بر روی اراده و پرداختن به جنبه های غیر ارادی و عادتی خوردن)

در برخی موارد ، درمان چاقی همچنین شامل داروهای تجویزی با هدف کاهش اشتها و یا جراحی های چاقی مانند بای پس معده است . در حال حاضر ، هشت داروی تجویز شده برای مصارف کوتاه مدت و طولانی مدت برای درمان چاقی وجود دارد. این موارد شامل Xenical ، Saxenda ، Qysmia ، Belviq و Contrave برای استفاده طولانی مدت و Phentermine و phendimetrazine برای استفاده کوتاه مدت است.

هیچ روش منفرد و جادویی برای کاهش وزن ، وجود ندارد ، هم چنین یک روش در یک فرد می تواند موثر باشد ولی در فرد دیگر ، نباشد. بهترین راه استفاده از چندین روش باهم و در تکمیل یکدیگر است. با این حال اساس برنامه کاهش وزن باید بر دو اقدام اصلی استوار باشد: یک رژیم غذایی با کالری کاهش یافته و یک برنامه منظم فعالیت بدنی.

تحقیقات نشان داده است که موفقیت آمیزترین رویکرد بلند مدت در کنترل و درمان چاقی ، یک برنامه درمانی چند جانبه است. البته بسته به شدت چاقی این توصیه می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال اگر فردی در حد چند کیلوگرم افزایش وزن دارد یا BMI وی زیاد بالا نرفته است ، می تواند با استرس کمتر و با رعایت توصیه های غذایی و انجام فعالیت بدنی ، در مدت زمان کوتاهی به حد ایده ال مورد نظر برسد.

ولی برای افراد با چاقی بسیار زیاد و مرضی ، رسیدن به هدف ممکن است شامل کار با بیش از یک متخصص مراقبت های بهداشتی از تخصص های مختلف ("یک تیم چند رشته ای") باشد. یک برنامه کاهش وزن کاملاً باید توسط تیمی از متخصصان اعم از مشاور یا مربی ، پزشکان ، متخصصان رژیم غذایی و دیگران هدایت و نظارت شود. نمونه هایی از متخصصان مراقبت های بهداشتی که می توانند در کاهش وزن کمک کنند عبارتند از:

1. متخصصان تغذیه و رژیم غذایی برای آموزش در مورد تغذیه و کمک به برنامه ریزی غذاهای مصرفی
2. مشاوران روان درمانی و رفتاری برای رسیدگی به موضوعات روحی و عاطفی مرتبط با پرخوری مانند اعتیاد به خوردن غذای زیاد یا مصرف غذای خاص
3. مربیان ورزشی و تناسب اندام برای طراحی یک برنامه تمرینی ایمن و مؤثر
4. متخصصان چاقی شامل پزشکان داخلی ، غدد و جراح ، سایر پزشکان ، پرستاران و ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی که آموزش ویژه ای در زمینه چاقی دریافت کرده اند.

یک برنامه کاهش وزن به طور معمول دارای یک مرحله کاهش وزن اولیه و پس از آن یک مرحله نگهداری برای حمایت از کاهش وزن در طولانی مدت است. مرحله اول معمولاً حداقل شش ماه طول می کشد. پس از کاهش وزن اولیه ، مرحله نگهداری برای 12 ماه یا بیشتر انجام می شود.

رژیم غذایی ، فعالیت بدنی و روش زندگی

درمان موفقیت آمیز چاقی و کاهش وزن بدون ایجاد رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی اتفاق نمی افتد. هر کس با تشخیص چاقی زمانی می تواند انتظار کاهش وزن داشته باشد که بتواند در عادات غذایی خود تغییراتی ایجاد کند و میزان فعالیت بدنی خود را افزایش دهد.

برنامه غذایی دقیق و برنامه فعالیتی که شخص انجام می دهد بسته به چندین عامل متفاوت خواهد بود ، از جمله:

• نیازهای غذایی و روش تغذیه فعلی فرد
• مقدار وزنی که فرد باید از دست بدهد
• وضعیت کلی سلامت فرد و سایر بیماری ها و شرایط پزشکی
• و اینکه چقدر فرد حاضر است در این برنامه متعهد به مشاركت و مشاركت باشد.

 لاغری آرام و پایدار در طی مدت زمان طولانی

 ایمن ترین و موثرترین راه کاهش وزن و دفع آن محسوب می شود.

فرد مبتلا به چاقی ممکن است قبل از اینکه وزن زیادی را از دست بدهد ، شاهد پیشرفت در سلامتی خود باشد. برای افراد با چاقی مزمن ، کاهش متوسط حتی 3 تا 5٪ از کل وزن فرد می تواند برای ایجاد تغییرات مثبت در سلامتی مانند کاهش فشار خون و قند خون کافی باشد.

 به عنوان مثال ، فردی با وزن 100 کیلوگرم ممکن است بعد از از دست دادن حتی 5 کیلوگرم ، متوجه بهبود سلامتی خود شود.

تغذیه

اگرچه رژیم های غذایی توصیه شده برای کاهش وزن ، مشترکات زیادی دارند ، با این حال هیچ برنامه رژیم غذایی وجود ندارد که برای همه افرادی که سعی در کاهش وزن و بهبود سلامتی خود دارند ، موثر باشد. نیازها و ترجیحات رژیم غذایی افراد متفاوت است و طبیعتا نوع تغذیه در یک فرد نسبت به افراد دیگر می تواند متفاوت و اصطلاحا شخصی باشد.

اغلب افراد با اضافه وزن در مورد رژیم غذایی بیشتر به دنبال انتخاب نوع ماده غذایی و کیفیت غذا هستند تا میزان و حجم غذا. توصیه اصلی برای اکثر برنامه های درمان چاقی ، کاهش میزان مصرف مواد غذایی برای کاهش میزان کالری روزانه است و انتخاب نوع مواد غذایی در درجه دوم اهمیت قرار دارد.

براساس یک مطالعه مهم  ، میزان کالری که فرد در طول روز می خورد ، ممکن است تأثیر بیشتری در کاهش وزن نسبت به نوع رژیم غذایی مورد نظر ، داشته باشد. این مطالعه شامل دو گروه بود: به یک گروه رژیم غذایی کم چربی و به گروه دیگر رژیم غذایی کم کربوهیدرات داده شد. هر دو گروه در هر روز 500 کالری مصرف خود را محدود کردند. اگرچه آنها روی کاهش انواع مختلف مواد غذایی تمرکز داشتند ، هر دو گروه دقیقاً به یک میزان وزن را از دست دادند.

براساس اعلام انستیتوی ملی بهداشت آمریکا ، یک رژیم کاهش وزن معمولی برای چاقی در حدود 1200 تا 1500 کالری برای خانمها و 1500 تا 1800 برای آقایان تشکیل شده است.

با این وجود ، تعداد دقیق کالری که فرد باید روزانه بخورد ، توسط تیم درمان که سطح فعالیت و متابولیسم کلی افراد را در نظر گرفته است ، تعیین می شود. هیچ رژیم غذایی قطعی که بهترین رژیم برای درمان چاقی تلقی شود وجود ندارد ، اما برخی از دستورالعمل های کلی برای کاهش وزن سالم وجود دارد ، از جمله:

میوه و سبزیجات: این ترکیبات ، کالری کمتری دارند اما حجم بیشتری داشته و سیر کننده هستند ، لذا بهتر است آنها را با غذاهایی که دارای چگالی انرژی زیاد هستند اما از نظر غذایی کم ارزش می باشند  (مانند دونات ، شیرینی و غذای سریع یا فرآوری شده) جایگزین کنید.

فیبر: غذاهای کم چرب و پر فیبر مانند جو دوسر ، کوئینوا quinoa ، لوبیا و حبوبات را زیاد مصرف کنید. این غذاها برای هضم مدت زمان زیادی طول می کشند ، بنابراین گرسنگی را برآورده می کنند و به شما کمک می کنند از خوردن میان وعده های اضافی یا وعده های غذایی جلوگیری کنید.

غلات کامل: تا آنجا که می توانید ، کربوهیدرات های ساده (مثل نان سفید و ماکارونی، کیک و کلوچه، و دیگر نان های شیرین شده) را در رژیم غذایی خود کاهش دهید. به جای آنها توصیه می شود از غلات سبوس دار مانند گندم سبوس دار و نان چند دانه ای ، ماکارونی با گندم سبوس دار ، کوئینوا و جو استفاده کنید.

گیاهی مصرف نمایید: مصرف غذاهای گیاهی مانند سبزیجات و میوه های تازه را بیشتر کنید و غذاهای کمتری با چربی اشباع (مانند محصولات حیوانی) مصرف کنید.

وعده های غذایی:  به جای این که غذا را در وعده های کم ، مانند سه یا دو وعده در روز میل کنید ، بهتر است همان میزان از غذا را در وعده های بیشتر و با حجم کمتر میل نمایید. لازمه این کار مواظبت از میزان کلی خوردن و کالری روزانه است.

نوشابه ها:  از نوشیدنی های حاوی شکر مانند نوشابه ، نوشابه های انرژی زا ، آبمیوه های صنعتی ، ماءالشعیرها و مایعات طعم دار بسته بندی شده خودداری کنید. حتماً برچسب این ترکیبات را بررسی کنید ، زیرا بسیاری از نوشیدنی های تجاری دارای مقادیر زیادی شکر هستند.

چربی های سالم: از چربی های اشباع و ترانس که عمدتاً در غذاهای فرآوری شده ، بسته بندی شده و فست فودها وجود دارند ، خودداری کنید . در عوض ، روی چربی های سالم قلب از منابع گیاهی مانند آووکادو ، روغن زیتون و آجیل تمرکز کنید.

مهمترین نکته انتخاب برنامه غذایی ، توانایی ادامه دادن آن در طولانی مدت است. به تبلیغات رژیم های غذایی سریع الاثر که در مدت زمان کوتاهی قادرند وزن شما را کاهش دهند ، مشکوک باشید. رژیم غذایی مناسب معمولا به تدریج و به آرامی وزن شما را کاهش خواهد داد. رژیم غذایی خوب باید این ویژگی ها را داسته باشد:

• در عین حالی که میزان کالری بدن شما را محدود می کند ، نباید فاقد عناصر و ترکیبات ضروری برای بدن باشد.
• هزینه زیادی برای خانواده ایجاد نکند.
• قابلیت انجام داشته باشد. رژیم های غذایی پر دردسر و شامل غذاهای عجیب و غریب ، بیشتر از چند روز طول نمی کشند و خسته کننده خواهند بود.
• از غذاهای در دسترس و فصلی و محلی تهیه شده باشند.
• غذاها مورد توجه و علاقه خانواده و دوستان شما باشند.
• تهیه غذاها ، وقت گیر و ناراحت کننده نباشد.

فعالیت بدنی

یک فعالیت بدنی منظم بخش اساسی در درمان چاقی است . ورزش و فعالیت بدنی فواید زیادی دارد که یکی از آنها کاهش وزن و داشتن تناسب اندام است. براساس یک مطالعه در سال 2014 ، ، ورزش برای افرادی که در معرض خطر عوارض مشترک چاقی مانند دیابت و بیماری های قلبی عروقی هستند ، می تواند به ویژه مفید باشد .  

یک رژیم ورزشی مؤثر در ابتدا به آرامی باید شروع شود و شامل برنامه های ورزشی سبک باشد و به تدریج با گذشت زمان شدیدتر و طولانی تر شود و به تدریج قدرت و استقامت فرد را افزایش می هد.

افراد مبتلا به چاقی باید میزان توصیه های پزشک خود را برای میزان تمرینی که باید برای هر هفته انجام دهند ، دنبال کنند. برای شروع ورزش باید با پزشک خود مشورت نمایید. در برخی از بیماران مانند افراد دیابتی و فشارخون بالا یا در بیماران قلبی ، لازم  است قبل از شروع برنامه ورزشی تست های پزشکی خاصی انجام شود.

 در ابتدا ، یک روال ساده مانند پیاده روی روزانه ممکن است کافی باشد. قاعده کلی انجام حداقل 150 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط ( مانند پیاده روی تند ، دویدن آرام یا کار در باغچه ) در هفته است. برخی افراد ورزش هوازی را مانند پیاده روی سریع هر روز ترجیح می دهند ، در حالی که برخی دیگر دوست دارند این شدت از فعالیت بدنی را به صورت شنا ، دوچرخه سواری یا ورزش های گروهی انجام دهند. انجام ورزش های وزنه ای و اصطلاحا "استاتیک" اگرچه از نظر سلامتی ارزشمند هستند ولی در برخی بیماران خاص می توانند مضر باشند و باید با نظر پزشک شروع شوند. در این میان علایق افراد بسیار مهم است و  اگر شکلی از ورزش را که دوست دارید انتخاب کنید و به آن ادامه دهید ، به احتمال زیاد موفقیت شما در دراز مدت بیشتر خواهد بود.

فعالیت بدنی لازم نیست به صورت یک ورزش سازمان یافته و شناخته شده باشد. انجام فعالیت های بدنی به هر نحو و شکلی و در هر شرایطی با شدت مشابه ورزش هایی که در بالا عنوان شدند ، کافی است. لیکن انجام این کار به صورت گروهی با دوستان یا در قالب ورزش های دسته جمعی، علاوه از فواید زیاد برای سیستم قلب و عروق ، باعث نشاط ، سر زندگی و  کاهش استرس های روانی خواهد شد و هم چنین به تداوم انجام ورزش هم کمک خواهد کرد.

حالت توصیه شده برای 150 دقیقه فعالیت در هفته ، انجام آن در هر روز هفته است ، یعنی 20 تا 25 دقیقه در هر روز. ولی انجام این فعالیت در زمان های کوتاه تر یا طولانی تر هم مفید است و یک نفر می تواند در طول روز در زمانهای کوتاه و دفعات بیشتر هم به حد توصیه شده برسد.

برنامه های اصلاح رفتار و روان درمانی

در برخی از افراد رفتارهای وسواسی آنها یا استرس و اضطراب درونی آنها به صورت رفتارهای ناخواسته و ناخودآگاه خوردن ، بروز می کند. لذا برای بسیاری از افراد مبتلا به چاقی ، کاهش وزن به راحتی و با پیروی از یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم بدست نمی آید. برای موفقیت در درمان باید به جنبه های عاطفی و رفتاری چاقی نیز توجه شود. به عنوان مثال ، دلایل زیادی برای پرخوری افراد وجود دارد و بعضی اوقات ممکن است شخص حتی از آنچه وی را وادار به انجام چنین کاری می کند آگاهی نداشته باشد. برنامه های اصلاح رفتار با هدایت مشاوران حرفه ای می توانند به افراد دارای چاقی کمک کنند تا عوامل استرس زا و سایر عواملی که عادتهای پرخوری آنها را ایجاد می کند را شناسایی کنند و یاد بگیرند که با آنها کنار بیایند.

 پرداختن به رفتارها به عنوان بخشی از درمان چاقی نیز می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درمان مستقیم رفتاری فردی و شناختی یک به یک ، در جلسات مشاوره
• شرکت در کلاسها و برنامه های آموزشی
• جلسات حمایتی در قالب گروه های مشترک با بیمارانی که دغدغه های مشابه دارند ، مانند گروه های بی نام که حتی در آن افراد همدیگر را نمی بینند یا نمی شناسند.

دارو درمانی

 اگر روشهای درمانی مانند تغییر رژیم و شیوه زندگی موفق نباشند ،  ممکن است لازم باشد شما از داروهای کاهش وزن استفاده نمایید.

نمونه هایی از داروهای کاهش وزن که معمولاً تجویز می شوند عبارتند از:

• داروی (Xenical (orlistat  که باعث می شود بدن حدود 30٪ از چربی های رژیمی را جذب نکند.  هم چنین یک فرمول بدون نسخه با دوز کمتر از همان دارو با نام تجاری Alli به فروش می رسد .
• فنترمین ، Phentermine  یک مهارکننده اشتها است. این دارو یک جزیی از داروهای ترکیبی قدیمی به نام فنل فورامین و / یا دگزفن فلورامین (fen-phen) بود که در سال 1997 به دلیل عوارض قلبی و نارسایی دریچه ، از بازار جمع آوری شد. مهم است بدانید که فرم جدا شده فنترمین با عوارض جانبی شدید آن ارتباط ندارد.
•  ساکسندا Saxenda (لیراگلوتید liraglutide) یک داروی تزریقی است که به همراه رژیم و ورزش ، به منظور کمک به کنترل وزن تأیید می شود.

فرد مبتلا به چاقی باید معیارهای خاصی را رعایت کند تا کاندیدای داروهای لاغری در نظر گرفته شود و در هنگام مصرف آنها باید از نزدیک توسط یک متخصص مراقبت های بهداشتی کنترل شود.

پزشکان هنگام تشخیص اینکه فرد واجد شرایط برای کاهش وزن است ، از جمله موارد زیر را بررسی خواهد کرد ، مانند:

موارد منع مصرف (مانند بارداری یا سابقه اختلالات خوردن)

عوارض جانبی و خطرات احتمالی دارو در مقایسه با فواید آن

هر داروی دیگری که مصرف می کنید و می تواند با داروهای کاهش وزن تداخل پیدا کند (مانند داروهای ضد افسردگی یا داروهای میگرنی)

تاریخچه سلامتی و بیماری های شما (از آنجا که برخی از داروها را نمی توان به افرادی که شرایط بهداشتی خاصی مانند فشار خون بالا و گلوکوم کنترل نشده دارند ) داد.

شاخص توده بدنی (BMI): به طور کلی، برای تجویز دارو جهت چاقی ، یک فرد باید BMI بیش از 30 یا بیش از 27 همراه با عوارض ناشی از چاقی (مانند دیابت نوع 2 و فشار خون بالا) داشته باشد.

جراحی چاقی

جراحی کاهش وزن (که به آن جراحی باری اتریک نیز گفته می شود ) یکی دیگر از گزینه های درمانی چاقی است. با این حال ، روش های تهاجمی و جراحی معمولاً برای افرادی اختصاص داده شده است که به تغییر رژیم غذایی ، فعالیت بدنی ، تغییر رفتارها و شیوه زندگی پاسخ نداده اند.

 همانند داروهای تجویزی ، فرد باید معیارهای خاصی را داشته باشد ، که برای جراحی کاهش وزن در نظر گرفته شود . انجمن جراحی متابولیک و بریاتریک آمریکا (ASMBS) توصیه می کند که باید یک فرد معیارهای زیر را داشته باشد تا کاندید عمل جراحی چاقی باشد:

چاقی مرض (BMI 40 یا بالاتر) یا BMI 35 یا بالاتر با یک اختلال پزشکی جدی مربوط به وزن (بیماری همراه) مانند دیابت نوع 2 یا فشار خون بالا

و با استفاده از روش های دیگر ، از جمله رعایت رژیم غذایی و تغییر در شیوه زندگی ، دارو و اصلاح رفتار ننواند وزن خود را کاهش دهد.

 همچنین مهم است که فردی که به دنبال جراحی بریاتریک است ، بداند که باید در طولانی مدت تغییر در رژیم و شیوه زندگی خود ایجاد کند تا نتایج این عمل جراحی موفقیت آمیز باشد.

 چندین نوع عمل جراحی وجود دارد که می تواند به کاهش وزن کمک کند ، اما هدف بیشتر جراحی ها به منظور محدود کردن میزان فضای معده و کاهش اشتها است.

جراحی بای پس معده

در حین جراحی بای پس معده ، یک کیسه کوچک در محل معده ساخته می شود و قسمت بالای معده به روده کوچک متصل می شود. تغییر ایجاد شده در این جراحی موجب عبور مواد غذایی و مایع از کیسه به روده شده و غذا از قسمت زیادی از معده و روده ، بای پس می شود.

 پس از انجام عمل ، عملا مواد غذایی در معده و قسمت ابتدایی روده باریک ، جذب نشده و این امر به کاهش کالری وارده به بدن منجر می شود. همین امر یعنی عدم جذب مواد غذایی ، عامل اصلی پیدایش عوارض این نوع از عمل به صورت کمبود ویتامین ها و مواد غذایی ضروری بدن است.

باندینگ قابل تنظیم معده با لاپاروسکوپی (LAGB)

بانداژ قابل تنظیم لاپاروسکوپیک معده (LAGB) از یک بانداژ حلقوی قابل تنظیم استفاده می کند که به اطراف معده به صورت حلقه متصل می شود تا دو کیسه جداگانه در معده ایجاد شود. این روش باعث می شود اولا شخص با خوردن مقدار کمی غذا سیر شود و هم چنین غذای وارد شده به معده ، دیرتر تخلیه شود و احساس گرسنگی مجدد ایجاد نشود.

عمل sleeve یا کوچک کردن معده

 در مقایسه با بای پس معده ، sleeve معده یک عمل جراحی ساده تر برای از بین بردن بخشی از معده است. در این عمل فقط حجم معده کوچک می شود و با ایجاد یک مخزن کوچکتر در معده ، میزان غذایی که فرد می تواند قبل از احساس پر شدن آن بخورد ، به طرز چشمگیری کاهش می یابد. روش sleeve معده شامل مجدد مسیر بای پس روده نمی شود و به طور کلی ایمن تر از سایر جراحی ها محسوب می شوند. با این حال، این جراحی عوارض کوتاه مدت و بلند مدت مخصوص به خود را دارد.

انسداد عصب واگال

بلوک کردن عصب واگال (یا vBloc) در سال 2014 برای درمان چاقی مرضی ، توسط FDA تأیید شد. در این عمل دستگاه کوچکی در زیر پوست شکم کاشته می شود و به صورت مداوم با ارسال پیام های الکتریکی از طریق عصب واگ که به مغز می فرستد ، عملا یک سیری کاذب ایجاد می کند.

برای واجد شرایط بودن در درمان بلوک عصب واگ ، فرد باید حداقل BMI 35-45 و حداقل یک بیماری مرتبط با چاقی داشته باشد و در 5 سال گذشته با سایر برنامه های درمانی موفق به کاهش وزن نشده باشد.

دستگاه AspireAssist AspireAssist

این دستگاه در سال 2016 توسط FDA تأیید شد. این دستگاه یک لوله معده است که با روش جراحی کار گذاشته شده و به فرد اجازه می دهد بعد از خوردن غذا بخشی از محتوای معده را از طریق لوله ، تخلیه کند. مانند سایر روش های جراحی ، دستگاه AspireAssist فقط برای افرادی که دارای BMI بین 35 تا 55 سال هستند که قادر به از دست دادن وزن با استفاده از روش های غیر جراحی نیستند ، توصیه می شود.

خط آخر نوشته

برای افرادی که به چاقی مبتلا هستند ، گزینه های درمانی معمولاً با تغییر رژیم غذایی و شیوه زندگی شروع می شوند ، سپس به سمت اصلاح رفتار و تجویز داروهای کاهش وزن پیش می روند. اگر این اقدامات موفقیت آمیز نباشند ، در صورت رعایت معیارهای خاص ، ممکن است عمل جراحی بریاتریک یا دستگاهها در نظر گرفته شود. جوانب مثبت و منفی برای هر رویکرد وجود دارد. آنچه برای یک شخص مفید است ممکن است برای شخص دیگری مفید نباشد.

دکتر امیرفرهنگی

کلینیک قلب من