همه ما در مورد مضرات سیگار و دخانیات شنیده ایم. بیشترین اثری که سیگار بر روی بدن دارد، ریه ها هستند. با دود ناشی از سیگار نزدیک به 7000 ماده شیمیایی وارد بدن می شود که از این ها 70 مورد رابطه مستقیمی با ایجاد سرطان دارند. لیکن اثر اصلی و کشنده سیگار از طریق قلب و بیماری های عروقی ظاهر می شود. سازمان بهداشت جهانی سیگار را اولین عامل قابل پیشگیری برای مرگ و میر و بیماری های قلبی معرفی کرده است.
وقتی شما سیگار می کشید، شریان های شما سفت می شود و این امر موجب افزایش فشار کاری قلب می گردد. سیگار کشیدن هم چنین موجب نامنظم شدن ضربان قلب و افزایش احتمال ابتلا به بیماری مهم فشارخون بالا خواهد شد.
بر اساس یافته های مطالعات علمی، مصرف سیگار و دخانیات می تواند موجب عوارض زیر گردد:
ضخیم شدن جدار رگ های خون و کاهش قطر رگ
افزایش تری گلیسرید خون ( نوعی از چربی خون مضر)
کاهش کلسترول مفید خون (HDL)
غلیظ شدن خون در عروق، که می تواند موجب کندی و قطع جریان خون به قلب و مغز گردد.
آسیب به سلول های پوشاننده داخل عروق، که موجب تشکیل پلاک های داخل رگ خواهد شد.
عامل اصلی در ایجاد رسوب چربی در جدار عروق و هم چنین عامل مهمی برای پاره شدن این پلاک ها که می تواند موجب حمله حاد قلبی گردد.
در یک مطالعه جدید نشان داده شده است که مصرف سیگار با افزایش ضخامت قلب و کاهش قدرت پمپاژ قلب، می تواند موجب نارسایی قلبی گردد. هر چه تعداد و طول مدت مصرف دخانیات زیاد باشد،به همان نسبت آسیب به قلب و عروق و سایر اعضای بدن بیشتر خواهد بود. نکته مهم برگشت قابل ملاحظه اثرات مضر سیگار به دنبال ترک آن است. اگر قطع سیگار به موقع باشد تمام اثرات مضر سیگار قابل برگشت است.
علاوه از آئورت به عنوان رگ اصلی بدن، شاید بتوان گفت که مهم ترین عامل انسداد و گرفتگی عروق دست و پا، دود سیگار است. متاسفانه انسداد عروق محیطی در افراد سیگاری در سنین میان سالی ایجاد می شود و به درمان هم به سختی پاسخ می دهد.
یکی از مهم ترین توصیه های دستورالعمل مراقبت های اخیر که منتشر شده است، اجتناب از استنشاق دود سیگار دیگران است. افرادی هستند که خودشان سیگار نمی کشند ولی در معرض دود سیگار افراد سیگاری فامیل یا دوستان و همکاران خود قرار دارند. به این افراد اصطلاحا سیگاری های دست دوم گفته می شود. قبلا نشان داده شده بود که این افراد هم متاسفانه قربانی دود سیگار بوده و در معرض ابتلا به بیماری های مرتبط با سیگار هستند. مطالعات اخیر نشان داده اند که این خطر بیش از حد تصور قبلی است، بطوری که افراد سیگاری دست دوم از احتمال بالای ابتلا به عوارض حاد و مزمن سیگار برخوردارند. لذا در توصیه های جدید به این افراد توصیه می شود که از استنشاق دود ناشی از سیگار دیگران پرهیز نمایند.
نکته مهم بعدی این است که اگرچه در این متن و بیشتر نوشته ها صرفا از دود سیگار نام برده می شود، ولی دود ناشی از استنشاق تنباکو، قلیان، چپق و مواد مخدر همگی با روش نسبتا مشابهی می توانند به سلامتی قلب و عروق شما آسیب برسانند و چه بسا به دلیل حجم دود زیاد و تنفس عمیق در موقع کشیدن آن ها، دارای خطراتی بیشتر از سیگار هم باشند.
ترک سیگار فقط گوشه ای از پازل سلامتی قلب و عروق شما است.
همراه با این که تلاش می کنیدسیگار نکشید و هم چنین از استنشاق دود افراد سیگاری اجتناب می کنید، باید اقدامات دیگری در جهت حفظ سلامتی خود و جلوگیری از حملات قلبی و مغزی انجام دهید. بعنوان مثال سعی کنید:
- بصورت منظم ورزش کنید.
- غذاهای سالم و دوستدار قلب خود را مصرف نمایید.
- وزن مناسب برای سلامتی قلب خود را داشته باشید.
- استرس های روزانه خود را کاهش دهید.
- مصرف الکل را متوقف کنید یا کاهش دهید ( کمتر از یک بار در هفته برای زنان و کمتر از دو بار در هفته برای مردان).
- حواستان به بیماری های مهم دیگر که می توانند بر سلامت قلب و عروق اثر بگذارند باشد. مانند دیابت قندی.
- سایر عوامل خطر بیماری های قلبی را کنترل کنید.
- ویزیت های منظم و دوره ای داشته باشید.
دکتر امیرفرهنگی
کلینیک قلب من
دیدگاه خود را بنویسید