چای دومین نوشیدنی پرمصرف در جهان است و بسیاری از مطالعات نشان داده اند که چای در کنار آب فواید زیادی برای سلامتی دارد: از جمله تأثیر مثبت بر سطح کلسترول خون شما.

چای از گیاه کاملیا سیننسیس گرفته می شود و به سه دسته اصلی طبقه بندی می شود:

  • چای سبز
  • چای سیاه
  • دمنوش های گیاهی

از بین این انواع چای، چای سبز معروف ترین است، زیرا در طبّ قدیم برای درمان بیماری هایی مانند خونریزی و اختلالات گوارشی استفاده می شده است .

چای سبز با سایر انواع چای متفاوت است زیرا کمتر مورد فرآوری قرار گرفته است. از آنجایی که مانند سایر چای ها تحت فرآیند تخمیر گسترده قرار نمی گیرد، بسیاری از آنتی اکسیدان های آن، به ویژه کاتچین ها، حفظ می شوند. فعالیت آنتی‌اکسیدانی کاتچین‌ها به‌خاطر مزایای سلامتی مختلفی از جمله پیشگیری از سرطان، ارتقای سلامت دهان، کاهش آرتریت روماتوئید و فعالیت ضد باکتریایی شناخته شده است.

 چای سبز به دلیل کاهش کلسترول نیز شهرت پیدا کرده است.

اثرات چای بر چربی خون

بسیاری از مطالعات مربوط به اثرات کاهش کلسترول چای سبز شامل استفاده از ماده فعال چای سبز، عصاره کاتچین، بر خلاف خود نوشیدنی است. روشی که چای باعث کاهش کلسترول می شود تا حد زیادی ناشناخته است، اما به نظر می رسد چای به ویژه چای سبز این اثرات را بر چربی خون داشته باشد:

  • افزایش فعالیت گیرنده LDL در کبد
  • جلوگیری از جذب کلسترول در روده
  • کاهش کلسترول LDL
  • افزایش کلسترول HDL 
  • کاهش کلسترول کل خون

یک مطالعه در سال ۲۰۰۳  اثر کاهش کلسترول ۳۷۵ میلی گرم عصاره کاتچین را در ۲۴۰ مرد و زن مبتلا به کلسترول بالا در رژیم غذایی کم چرب مورد بررسی قرار داد. محققان دریافتند که عصاره کاتچین کلسترول تام را ۱۱/۳ درصد، کلسترول LDL را ۱۶/۴ درصد، تری گلیسیرید را ۳/۵ درصد و HDL را ۲/۳ درصد افزایش می دهد. عصاره کاتچین مورد استفاده در این مطالعه، با این حال، خالص نبود و شامل ۷۵ میلی گرم تافلاوین (آنتی اکسیدان موجود در چای سیاه)، ۱۵۰ میلی گرم کاتچین چای سبز و ۱۵۰ میلی گرم دیگر پلی فنول های چای بود. بنابراین، تنها بخش کوچکی از عصاره کاتچین به دست آمده از چای سبز در این مطالعه استفاده شد. علاوه بر این، این مطالعه نشان می دهد که برای کاهش کلسترول و به دست آوردن نتایج مشاهده شده در این مطالعه، باید مقادیر زیادی -معادل ۶ فنجان-  چای سبز بنوشید.

برخی از مطالعات نشان داده اند که عصاره کاتچین به دست آمده از چای سبز باعث کاهش کلسترول تام و LDL می شود.  با این حال، بیشتر این مطالعات در میزان مصرف عصاره کاتچین و وضعیت شرکت کنندگان متفاوت بوده اند. با وجود این نتایج امیدوارکننده، سایر مطالعات نتوانسته اند اثرات کاهش کلسترول چای سبز را ثبت کنند.

به عنوان مثال، یک مطالعه منتشر شده در سال ۱۹۹۸ به این نتیجه رسید که ۳/۸ گرم عصاره کاتچین (تا ۱۸ فنجان چای سبز در روز) یا شش فنجان چای سبز در کاهش کلسترول موثر نیست. با این حال، همه شرکت کنندگان در مطالعه سیگاری بودند. بنابراین، این نتیجه را می توان به دو صورت تفسیر کرد. 

اول، این می تواند نشان دهد که سیگار به نوعی توانایی کاهش کلسترول کاتچین های موجود در چای سبز را نفی می کند.

دوم، این نتایج می‌تواند نشان دهد که کاتچین‌های چای سبز در کاهش کلسترول بی‌اثر هستند، بنابراین با سایر مطالعاتی که نشان داده‌اند کاتچین‌های چای سبز باعث کاهش کلسترول می‌شوند، در تضاد است. در این مرحله، محققان پاسخ این سوال را نمی دانند که آیا کاتچین های چای سبز باعث کاهش کلسترول می شوند یا خیر. برای بررسی بیشتر این سوال باید مطالعات بیشتری انجام شود.

به طور خلاصه، مطالعات انجام شده در مورد چای سبز و توانایی آن در کاهش کلسترول متناقض هستند و تحقیقات کافی انجام نشده است که به کسی اجازه دهد قطعاً بگوید چای سبز کلسترول را کاهش می دهد.

سوالات شایع

آیا چای سبز باعث کاهش کلسترول و تری گلیسیرید می شود؟

چای سبز ممکن است به کاهش LDL (کلسترول بد) کمک کند، اما به نظر نمی رسد که بر سطح تری گلیسیرید تأثیر بگذارد. فواید آن از کاتچین ها، نوعی آنتی اکسیدان موجود در چای، ناشی می شود. مشخص نیست چه مقدار چای ممکن است برای کاهش کلسترول نیاز داشته باشید.

آیا نوشیدن چای گیاهی باعث کاهش کلسترول من می شود؟

برخی تحقیقات نشان می دهد که انواع خاصی از دمنوش های گیاهی ممکن است چربی خون را کاهش دهند.  با این حال، مطالعات شامل افرادی می‌شد که برای چندین هفته قبل از اینکه کاهشی را مشاهده کنند، هر روز مقدار زیادی از چای مصرف می‌کردند، بنابراین یک فنجان چای گیاهی گهگاهی ممکن است مفید نباشد.

کدام غذاها برای کاهش کلسترول بهتر هستند؟

جو دوسر و سبوس جو دوسر فواید قابل توجهی دارند، به خصوص اگر به طور مداوم و در مدت طولانی خورده شوند. نشان داده شده است که فرآورده های سویا و سیر در صورت مصرف منظم تأثیر کمی بر کلسترول کل دارند. به نظر می رسد دانه کتان برای برخی افراد مفید است، اما نتایج متفاوت است.