فشارخون بالا یکی از مهمترین بیماریهای رایج در دنیا و در ایران است. این بیماری هم به تنهایی می تواند سلامت افراد را تحت تأثیر قرار دهد و هم زمینه را برای بروز بیماریهای دیگر مانند سکته های قلبی و مغزی، نارسایی کلیه و اختلال در بینایی مساعد نماید. شیوع بیماری فشارخون بالا به عوامل متعددی بستگی دارد ولی مهمترین عامل بروز فشارخون بالا، افزایش سن و سفت شدن عروق بدن است. بالای ۵۰ سال احتمال ابتلا به فشارخون بالا بصورت سریع افزایش پیدا می کند و در نیمی از زنان و مردان جامعه می توان فشارخون را پیدا کرد.

اگرچه فشارخون بیماری شایع و مهمی است، ولی هم روش تشخیص و هم درمان آن ساده است. تشخیص فشارخون فقط با یک یا چند بار اندازه گیری فشارخون در منزل یا کلینیک مقدور است و از آنجا که فشارخون بالا علامت خاصی ندارد، شاید بتوان گفت که تنها راه تشخیص این بیماری اندازه‌گیری آن است. به همین دلیل لازم است تا افراد با اعداد طبیعی فشارخون آشنا شوند تا در صورت اندازه گیری فشارخون در منزل یا در محل کار بدانند که چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه نمایند.

اعداد فشارخون سیستولی

عدد نرمال فشارخون سیستولی یا عدد بالایی فشارخون, کمتر از ۱۲۰ میلی متر جیوه است.

از ۱۲۰ تا ۱۲۹ میلی متر جیوه طبیعی نیست و به آن «فشارخون افزایش یافته» یا پیش فشارخون گفته می شود. این افراد بصورت کلی احتیاج به درمان دارویی ندارند ولی اقدامات غیر دارویی مانند کاهش وزن و رعایت تغذیه لازم است.

از ۱۳۰ تا ۱۳۹ میلی متر جیوه فشارخون بالا نامیده می شود. این مرحله فشارخون درجه ۱ یا خفیف است. افرادی که فشارخون در این محدوده دارند، لازم است در کنار کنترل وزن و عوامل غذایی و غیر دارویی، از یک قرص فشارخون هم استفاده نمایند. به ویژه افرادی که دیابت دارند یا نارسایی کلیوی و دفع پروتئین دارند، لازم است در این مرحله درمان کامل دریافت نمایند تا فشارخون به کمتر از ۱۳۰ میلی متر جیوه برسد.

از ۱۴۰ به بالا فشارخون درجه ۲ یا شدید است و لازم است فشارخون را با دو یا چند دارو یا با استفاده از داروهای ترکیبی فشارخون کنترل نمود.

از ۱۸۰ میلی متر جیوه به بالا فشارخون بسیار شدید یا بدخیم نامیده می شود و لازم است این افراد به سرعت تحت درمان با داروهای فشارخون قرار بگیرند یا در صورت داشتن علایمی مانند سردرد، درد قفسه سینه یا تهوع و استفراغ تحت نظر باشند و از داروهای تزریقی استفاده شود.

What Is Blood Pressure?

عدد فشارخون دیاستولی

در مورد فشارخون پایینی یا دیاستولی وضعیت بگونه دیگری است.

عدد نرمال برای فشارخون دیاستولی, کمتر از ۸۰ میلی متر جیوه است و هر عددی بالاتر از آن به عنوان فشارخون بالا در نظر گرفته می شود.

فشارخون دیاستولی از ۸۰ تا ۹۰ میلی متر بعنوان مرحله اول بیماری فشارخون قلمداد می شود و به عنوان توصیه کلی افراد باید اقدامات غیر دارویی مانند تغذیه سالم, فعالیت بدنی مناسب و کاهش وزن را انجام دهند. این میزان از فشارخون در افراد دیابتی و در افراد با نارسایی کلیه و دفع پروتيین احتیاج به درمان دارویی دارد. همچنین در بقیه افراد در صورت عدم کنترل فشارخون با روشهای غیر دارویی لازم است درمان با دارو شروع شود.

از ۹۰ میلی متر به بالا فشارخون دیاستولی شدید تشخیص داده می شود و لازم است درمان دارویی با یک یا دو دارو انجام شود.

عدد فشارخون دیاستولی بیشتر از ۱۲۰ میلی متر جیوه, بسیار بالا بوده و لازم است بصورت اورژانسی و با داروهای تزریقی و خوراکی کنترل شود.

تعریف فشارخون بالا

بصورت کلی عدد نرمال فشارخون کمتر از ۱۲۰/۸۰ میلی متر جیوه است. یعنی فشارخون باید کمتر از ۱۲۰ میلی متر یا ۱۲ ، برای عدد بالای فشارخون یا فشارخون سیستولی، و کمتر از ۸۰ میلی متر جیوه یا ۸ برای فشارخون پایین یا فشارخون دیاستولی باشد. طبق یک اصل کلی هرچه فشارخون پایین تر باشد بهتر است البته به شرطی که باعث ضعف یا بیحالی در فرد نشود. گروه بندی فشارخون افراد به صورت جدول زیر است.

اندازه فشارخون