تروپونین یکی از تست های مهمّ قلبی است. این آزمایش برای اندازه‌گیری میزان تروپونین موجود در گردش خون انجام می‌شود. تروپونین یکی از اجزای اصلی تشکیل دهنده سیستم انقباضی عضلات است که عملکرد آن برای انقباض عضلات سیستم اسکلتی و عضله قلب لازم است. زمانی که عضله قلب صدمه ببینید این پروتئین در خون آزاد می شود و می توان از اندازه‌گیری آن در نمونه خون و هم چنین از میزان افزایش آن در خون به عنوان نشانه‌ای برای آسیب به قلب و شدّت آن استفاده کرد.
از مهمترین نشانه‌های صدمه و آسیب به قلب، تخریب سلولها و عضلات قلب است. در بسیاری از بیماریهای مهم قلبی مانند سکته قلبی، نارسایی قلبی و آمبولی ریه سلولهای قلبی تحت فشار و استرس بسیار زیادی قرار گرفته و آسیب می‌بینند. آسیب سلولهای قلبی بصورت از بین رفتن دیواره سلول عضلانی قلب و تخریب بافتهای داخل سلولی بروز می کند. به همین دلیل ظاهر شدن عناصر سلولهای عضلانی قلب در خون می تواند نشان دهنده آسیب و صدمه بافت قلبی باشد.
تروپونین قلبی چیست؟
در بدن حیوانات و انسان سه نوع عضله قابل مشاهده هستند:
- عضلات صاف که به سیستم گوارشی و اعضای درونی بدن مانند ریه ها و مثانه و رحم مربوط می شود و عموماً عملکرد غیر ارادی دارد.
- عضلات اسکلتی یا مخطط بدن که همان عضلات تنه و سیستم عضلانی و اسکلتی بدن را شامل می شوند و عملکرد ارادی و کنترل شده دارند.
- سومی عضله قلب است که ویژگی‌های مستقل و متفاوت با سایر عضلات بدن دارد.
آنزیم‌ها و عناصر داخل سلولهای عضلانی که تاکنون برای بیماری قلبی شناسایی و مورد تست قرار گرفته اند عبارتند از:
میوگلوبین
میوگلوبین از عناصر داخل سلولی همه انواع عضلات است و به سرعت و در عرض ۲ ساعت پس از وارد شدن صدمه به سلولهای عضلانی قلب و عضلات اسکلتی در خون ظاهر می شود.
این عامل اگرچه حساسیت بالایی دارد و سرعت آشکار شدن آن هم بالا است ولی از ویژگی و اختصاصیت لازم برای تشخیص صدمه به قلب برخوردار نیست. این فاکتور در آسیب به عضلات صاف، عضلات اسکلتی و قلبی بالا می رود و به همین دلیل از دقّت کافی برخوردار نیست.
آنزیم CPK
CPK یا آنزیم کراتین فسفو کیناز، یکی از آنزیم‌های دخیل در متابلیسم سلولهای عضلانی است. این آنزیم در سلولهای عضلانی ماهیچه‌های بدن و عضلات قلبی یافت می شود و بعد از صدمه به سلول، در مدّت ۴ تا ۶ ساعت در خون آشکار می شود. تشخیص این آنزیم در خون سالها به عنوان تست اصلی آزمایش خون برای سکته قلبی و آسیب به قلب مورد استفاده بوده است ولی با توجه به غیر‌اختصاصی بودن آن برای قلب و با ابداع آزمایشات جدیدتر، دیگر به عنوان تست ویژه قلبی استفاده چندانی ندارد. این آنزیم در حال حاضر بیشتر برای تشخیص آسیب به سلولهای عضلانی اسکلتی بدن کاربرد دارد.
آنزیم CPK-MB
آنزیم CPK که در بالا صحبت شد، زیرگروه مخصوصی دارد بنام CPK-MB. این آنزیم بیشتر از آنزیم اصلی در قلب یافت می شود و نسبت به آزمایش CPK از ویژگی و اختصاصیت بیشتری برای تشخیص صدمه و آسیب قلبی برخوردار است. عددهای بالای این آنزیم که بطور متوسط ۴ تا ۶ ساعت پس از صدمه سلولهای قلبی در خون قابل اندازه‌گیری هستند، می توانند نشانه خوبی برای تشخیص سکته و صدمه به سلولهای قلبی باشند.
با این حال این آنزیم در برخی از بافتهای غیر از قلب هم قابل مشاهده است، مانند بافت کلیه، بافت استخوان، عضله دیافراگم و زبان و همچنین در جفت و جنین. به همین دلیل باید نتایج این تست را با احتیاط و آگاهی از علایم بیمار تفسیر نمود.
تست تروپونین قلبی
تروپونین یکی از اجزای اصلی پروتئین‌های انقباضی قلب است. البتّه مقدار کمی از تروپونین هم داخل سیتوپلاسم و مایع داخل سلولهای قلبی شناور است. صدمه و آسیب به سلولهای قلبی باعث می شود تا این مادّه که در اصل نوعی پروتئین داخل سلولی است، وارد خون شده و پس از گذشت ۴ تا ۶ ساعت از صدمه قلبی قابل شناسایی باشد.
تروپونین سلولهای قلبی دو نوع T و I دارد که هر دوی آنها اختصاصی سلولهای قلب هستند و در هیچکدام از بافتهای غیر از قلب وجود ندارند. به همین دلیل شناسایی تروپونین در خون می تواند نشانه قطعی از صدمه و آسیب به سلولهای قلبی باشد و منفی بودن آن هم می تواند صدمه به قلب را منتفی سازد.
با پیشرفت تکنیک های آزمایشگاهی و افزایش حساسیت و قدرت تستهای تشخیص، می توان مقادیر حتّی بسیار اندک و جزئی افزایش تروپونین قلبی را در خون اندازه‌گیری نمود و به همین دلیل در حال حاضر تست تروپونین بهترین تست برای تشخیص آسیب به سلولهای قلبی است و توصیه می شود در تمام بیمارانی که احتمال صدمه و آسیب به سلولهای قلبی در آنها وجود داد، انجام شود.
دیدگاه خود را بنویسید