تنگی نفس یکی از علایم شایع قلبی است که می تواند در بیماریهای مختلف قلبی ایجاد شود. از سوی دیگر بیماریهای دیگری هم هستند که می توانند موجب بروز تنگی نفس شوند مانند کم خونی شدید، نارسایی ریه، ضعف عضلات تنفّسی و بیماریهای داخلی بدن. اینکه عامل ایجاد تنگی نفس کدامیک از اعضای بدن و چه بیماری است، در مرحله اوّل با معاینه و شرح حال و در مرحله بعد با انجام آزمایش خون است. یکی از مهمترین این تستها انجام Pro-BNP می باشد.

آنزیم ( Brain Natriuretic Peptide - BNP ) از سلولهای جدار قلب و بویژه دهلیزهای قلب آزاد می شود. این آنزیم در اثر کشش دیواره قلب آزاد می شود و می تواند با اثر بر کلیه موجب دفع سدیم و آب از بدن شود. این آنزیم در حقیقت برای دفع آب اضافه بدن تولید می شود. حجم زیاد خون که در اثر نارسایی قلبی در دهلیزهای قلب جمع می شود و می تواند باعث تنگی نفس و علایم قلبی و تورم بدن شود، با ترشح این آنزیم از طریق کلیه ها دفع می شود. 

بالا بودن این آنزیم در خون به معنی زیاد بودن کشش و فشار بر دیواره قلب است که در اثر نارسایی قلبی ایجاد شده است و با انجام تست تشخیصی این آنزیم در خون می توان نارسایی قلبی را تشخیص داد. این تست به ویژه در افرادی که تنگی نفس دارند و علایم بیماری می تواند از ریه یا قلب باشد بسیار کمک کننده و افتراق دهنده باشد. اگر نتیجه تست مثبت باشد، به معنی بیماری قلبی و اگر منفی باشد، تنگی نفس به احتمال زیاد از بیماری ریه است.

هم چنین از این تست و افزایش یا کاهش آن می توان برای پیگیری و بررسی روند درمانی بیماران با نارسایی قلبی هم استفاده نمود. پایین آمدن Pro BNP بعد از درمان نارسایی قلبی به معنی بهبود بیماری و درمان مناسب آن است.

تست Pro BNP

این تست با یک سی سی خون قابل انجام است. بعد از گرفتن خون از ناحیه جلوی بازو، نمونه خون در لوله آزمایش هپارینه قرار داده می شود و سپس با استفاده از کیت های مخصوص اندازه آنزیم در خون سنجیده می شود.

مقادیر کمتر از ۴۰۰ پیکوگرم در میلی لیتر با قدرت زیادی می توانند نارسایی مهم قلبی را کنار بگذارند و لازم است دنبال سایر علل تنگی نفس بود. مقادیر بالاتر از ۲۰۰۰ پیکوگرم در میلی لیتر با نارسایی قلبی مزمن همراهی دارند و احتمال نارسایی قلبی در این بیماران بسیار زیاد است.

موارد استفاده از تست

معروف ترین مورد استفاده از این تست در تشخیص بیماران با نارسایی قلب است. غیر از تشخیص بیماری، از این تست می توان علاوه از تشخیص نارسایی قلبی در تعیین پیش‌آگهی بیماران هم استفاده نمود. بیمارانی که اعداد بالاتری داشته باشند، بیماری شدیدتر و پیش‌آگهی بدتری نسبت به بقیّه خواهند داشت.

مورد استفاده دیگر این تست در ارزیابی پاسخ به درمان نارسایی قلبی است. بیمارانی که در سیر درمان نارسایی قلبی عدد Pro-BNP آنها کاهش پیدا می کند، پاسخ خوبی به درمان داده‌اند و می توان درمانهای این بیماران را ادامه داد.