در گذشته، استفاده از قهوه به طور کلی برای قلب شما "مضر" محسوب می شد. گفته می شود که قهوه فشار خون و کلسترول را افزایش می دهد و در عین حال خطر  حمله قلبی  و  آریتمی قلبی (ریتم غیر طبیعی قلب) را افزایش می دهد. تحقیقات اخیر این باورها را به چالش کشیده است و در واقع نشان می دهد که قهوه ممکن است برای قلب شما مفید باشد.

مطالعات قبلی اغلب عوامل دیگری را که در ایجاد بیماری قلبی در مصرف کنندگان قهوه نقش دارند، مانند چاقی و سیگار، را در نظر نمی گرفتند. هنگامی که این عوامل کنار گذاشته شوند، مصرف متوسط قهوه نه تنها تأثیری بر خطر بیماری قلبی در افراد ندارد بلکه در برخی موارد، نوشیدن قهوه به میزان قابل توجهی این خطر را کاهش می دهد.

این نوشته به شواهد فعلی پیرامون تأثیر نوشیدن قهوه بر سلامت قلب می پردازد.

قهوه و فشارخون

تأثیری که قهوه بر فشار خون می‌گذارد می‌تواند در مصرف‌کنندگان متفاوت باشد. در میان افرادی که قهوه نمی نوشند، قرار گرفتن ناگهانی در معرض کافئین می تواند فشار خون را تا ۱۰ میلی متر جیوه افزایش دهد. با این حال، در افرادی که به طور منظم قهوه می نوشند، به نظر می رسد مصرف همان مقدار کافئین تأثیری ندارد.

تحقیقات منتشر شده در مجله آمریکایی تغذیه بالینی نشان می دهد که بدن شما به سرعت با تأثیرات کافئین سازگار می شود و زمانی که شما به طور منظم قهوه مصرف می کنید. قهوه نه تنها باعث افزایش فشارخون نمی شود، بلکه مصرف مزمن آن می تواند فشار خون را به تدریج کاهش دهد.

یک بررسی در سال 2021 ، از این یافته ها حمایت کرد و به این نتیجه رسید که مصرف متوسط و معمولی قهوه (یک تا سه فنجان در روز) تأثیر قابل توجهی بر فشار خون افراد ندارد. این موضوع هم شامل افراد سالم و هم افرادی است که به فشارخون بالا مبتلا هستند و تحت درمان دارویی قرار دارند.

خلاصه

به نظر می رسد مصرف منظم یک تا سه فنجان قهوه در روز تأثیر قابل توجهی بر فشار خون افراد ندارد، حتی کسانی که فشار خون بالا تشخیص داده شده است.

قهوه وآریتمی های قلبی

یک باور قدیمی در بین مصرف کنندگان و متخصصان سلامت این است که قهوه می تواند باعث ایجاد آریتمی قلبی (ضربان نامنظم قلب) در افرادی شود که به این بیماری مزمن قلبی مبتلا هستند. این باور از این واقعیت سرچشمه می‌گیرد که افراد در  هنگام نوشیدن قهوه تپش قلب را تجربه می‌کنند.

قهوه دارای ماده محرک سیستم سمپاتیک قلبی به نام « کافئین » است. مصرف کافئین می تواند موجب افزایش ضربان قلب شود و در زمان مصرف قهوه هم بسیاری از افراد به ویژه افرادی که بصورت منظم از قهوه استفاده نمی کنند، احتمال دارد حملات تپش قلب را تجربه نمایند.

تا به امروز، شواهد کمی مبنی بر اینکه قهوه می تواند باعث ایجاد آریتمی قلبی شود، وجود داشته است. در واقع، یک مطالعه نشان داد که افرادی که چهار فنجان قهوه در روز می نوشند، به طور قابل توجهی آریتمی قلبی کمتری دارند و همچنین خطر کمتری برای  فیبریلاسیون دهلیزی (ضربان قلب نامنظم و سریع) دارند. 

افراد با تپش قلب یا آریتمی مهم قلبی نباید نگران مصرف قهوه باشند. البتّه این موضوع کاملاْ وابسته به فرد است و برخی از افراد به دلیل تحریک بالای سیستم عصبی سمپاتیک به اثرات کافئین حسّاس هستند و مصرف قهوه و حتّی چای می تواند در آنها تپش قلب و علایم زیادی ایجاد نماید. البتّه این افراد هم می توانند با مصرف کنترل شده و منطم روزانه در مدّت چند هفته تا چند ماه این اثر را کاهش دهند.

خلاصه

به نظر می رسد در افرادی که بصورت منظم از قهوه استفاده می کنند، نه تنها میزان آریتمی قلبی و تپش قلب افزایش پیدا نخواهد کرد، بلکه این موضوع می تواند حتی موجب کاهش بروز آریتمی های مزمن و مهم قلبی هم بشود.

قهوه و سکته مغزی

سکته مغزی یکی از بیماریهای مهم و ناتوان کننده در انسانها است. قبلا با توجه به اشتباهی که وجود داشت و تصوّر میشد که مصرف قهوه می تواند باعث افزایش فشارخون بشود، نگرانی هایی در مورد مصرف قهوه و ارتباط آن با بروز سکته مغزی وجود داشت. امّا به نظر میرسد، حقیقت جور دیگری باشد.

یک بررسی که در سال 2014 در مجله Circulation منتشر شد، هیچ افزایشی را در خطر سکته مغزی در میان تقریباً 500000 فردی که بصورت منظّم قهوه می نوشیدند، نشان نداد. در واقع، افرادی که سه فنجان قهوه در روز می‌نوشیدند، در مقایسه با افرادی که قهوه نمی‌نوشیدند، کمی کمتر در معرض خطر سکته مغزی بودند.

یک مطالعه در سال 2013 در ژاپن به طور مشابه نشان داد افرادی که حداقل یک فنجان قهوه در روز می نوشند، در طول 13 سال خطر سکته مغزی را 20 درصد کاهش می دهند.

خلاصه

مطالعات نشان می دهد که قهوه در صورت مصرف متعادل (1 تا 3 فنجان در روز) ممکن است اثر محافظتی بر روی افراد در معرض خطر سکته داشته باشد.

قهوه و بیماری عروق کرونر

بیماری عروق کرونر (CAD) نوعی بیماری قلبی است که در اثر تجمع رسوبات چربی روی دیواره رگ ها ایجاد می شود. به این رسوبات پلاک می گویند که از تجمع کلسترول و سایر مواد تشکیل شده است و می تواند منجر به وضعیتی به نام تصلب شرایین "سخت شدن سرخرگها" شود. فشار خون بالا و کلسترول بالا هر دو به تصلب شرایین و CAD کمک می کنند.

از آنجا که قهوه می تواند سطح کلسترول را افزایش دهد، تصور می شد که قهوه ممکن است خطر ابتلا به CAD را افزایش دهد البتّه تا به امروز، شواهد کمی در این مورد وجود دارد. 

یک بررسی در سال 2014 منتشر شده در Circulation گزارش داد که مصرف بیشتر قهوه منجر به کاهش خطر ابتلا به CAD می شود. بر اساس این مطالعه که شامل بیش از 1275000 شرکت‌کننده بود، افرادی که یک تا سه فنجان قهوه در روز می‌نوشیدند در مقایسه با افرادی که نمی‌نوشیدند، 5 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به CAD بودند. هنگامی که مصرف به سه تا پنج فنجان در روز افزایش یافت، خطر ابتلا به CAD تا 15٪ کاهش یافت.

از نظر تأثیر قهوه بر کلسترول خون، قهوه های فیلتر نشده (مانند قهوه های فرانسوی و ترکی) ممکن است سطح کلسترول بد LDL را در مصرف کنندگان زیاد افزایش دهند. از سوی دیگر، قهوه، سطح کلسترول HDL "خوب" را افزایش می دهد و سطح تری گلیسیرید را کاهش  می دهد که هر دو منجر به کاهش خطر بیماری قلبی می شوند.

قهوه فیلتر شده با کاغذ هیچ تاثیری بر سطح کلسترول خون ندارد.

 با این حال طبق برخی مطالعات، افزودن خامه یا شکر به قهوه می تواند این فواید را از بین ببرد.

خلاصه

قهوه ممکن است یک اثر محافظتی در برابر بیماری عروق کرونر (CAD) داشته باشد. برخی از مطالعات نشان می دهد که مصرف بیشتر قهوه منجر به کاهش خطر ابتلا به CAD می شود.

قهوه و نارسایی قلب

قهوه همچنین ممکن است برای افراد مبتلا به نارسایی قلبی مفید باشد ، وضعیتی که در آن قلب کمتر قادر به پمپاژ موثر خون در سراسر بدن است.

یک بررسی در سال 2021 از سه کارآزمایی معروف به این نتیجه رسید که هر چه مردم قهوه بیشتری بنوشند، خطر نارسایی قلبی در آنها کاهش می یابد. در مقایسه با افرادی که قهوه ننوشیده‌اند، خطر نارسایی قلبی در افرادی که از قهوه استفاده می کنند، 5 تا 12 درصد کاهش یافته است. این کاهش خطر در افرادی ک روزانه از دو فنجان قهوه استفاده می کنند، 30 درصد کاهش یافت. 

این مطالعه که در مجله Circulation: Heart Failure منتشر شد، گزارش داد که نوشیدن قهوه بدون کافئین اثر معکوس دارد و خطر کلی بیماری قلبی را افزایش می دهد.

خلاصه

برخی از مطالعات نشان می دهد که نوشیدن قهوه در مقایسه با افرادی که قهوه نمی نوشند، خطر نارسایی قلبی را کاهش می دهد. از سوی دیگر، به نظر می رسد نوشیدن قهوه بدون کافئین این خطر را افزایش می دهد.

نتیجه گیری

مدت ها قهوه برای سلامتی قلب "مضر" شناخته می شد و مصرف آن در بیماران قلبی منع می شد. مطالعات اخیر نشان می دهد که این موضوع ممکن است درست نباشد و قهوه نه تنها بیماری قلبی را افزایش نمی دهد بلکه می تواند خطر ابتلا به انواع خاصّی از بیماری های قلبی مانند نارسایی قلبی و بیماری عروق کرونر را کاهش دهد.

علیرغم ادعاهای مخالف، قهوه باعث فشار خون بالا یا ایجاد آریتمی قلبی (ضربان نامنظم قلب) نمی شود. در واقع قهوه ممکن است در برابر بیماری هایی مانند سکته مغزی، فیبریلاسیون دهلیزی و تصلب شرایین محافظت کند.

مطالعات در مورد میزان مفید بودن قهوه متفاوت است، اما اکثر آنها مصرف متعادل (یک تا سه فنجان در روز) را تایید می کنند.

در حالی که مصرف قهوه در حد متعادل ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری قلبی بی‌خطر باشد، اما واکنش همه افراد به کافئین یکسان نیست. برخی از افراد به کافئین حساس هستند و ممکن است حتی با یک جرعه کوچک قهوه تپش قلب را تجربه کنند. افراد مسن، به ویژه افرادی که باردار هستند یا از داروهای ضد بارداری خوراکی استفاده می کنند آسیب پذیرتر هستند.

اگر هنگام نوشیدن قهوه تپش قلب را تجربه می کنید، ممکن است به این دلیل باشد که به کافئین حساس هستید و ممکن است نیاز داشته باشید که جایگزینی بدون کافئین پیدا کنید.

اگر در معرض خطر بیماری قلبی هستید، قهوه نباید به عنوان نوعی "درمان" دنبال شود. قهوه نه جایگزین داروهایی است که ممکن است برای شما تجویز شود و نه جایگزینی برای رژیم غذایی، ورزش و سایر روش های اثبات شده پیشگیری از بیماری قلبی.