زمانی که شما به غذاها و خوردنی‌های مفید برای قلب فکر می کنید، شاید شکلات جایی در گزینه‌های ابتدایی لیست شما نداشته باشد. از سوی دیگر برخی از افراد معتقدند که برعکس مصرف شکلات نه تنها فایده‌ای برای سلامتی قلب و عروق ندارد، بلکه می تواند بیماریزا و مضرّ هم باشد.
در این نوشته به صورت خلاصه به برخی مطالعات علمی در مورد رابطه مصرف شکلات با سلامت قلب و عروق، اشاره خواهد شد و نتایج این مطالعات بصورت خلاصه بیان خواهد شد تا شما بتوانید تصویر بهتری از رابطه بین استفاده از شکلات با بیماریهای قلب و عروق داشته باشید.
انواع مطالعات
بیشتر مطالعات علمی که به بررسی اثرات مصرف شکلات بر بدن پرداخته‌اند، از نوع مشاهده‌ای - Observational - هستند. در این مطالعات محققین صرفاً اطلاعات موجود را تحلیل می کنند و امکان یکسان سازی کامل در بین دو گروه از شرکت کنندگان وجود ندارد و بصورت قطعی نمی توان در مورد رابطه علت معلولی مصرف شکلات با بیماریهای قلبی قضاوت نمود.
برعکس در مطالعات مداخله‌ای که بصورت مطالعات مورد و شاهد صورت می گیرد، می توان با همسان سازی متغیّرهای دیگر با قطعیت بیشتری در مورد رابطه مصرف شکلات با سلامت قلب و عروق نظر داد.
در مورد مصرف شکلات و قلب در سالهای گذشته هر دو نوع مطالعه انجام شده است و اطلاعات زیادی در این مورد وجود دارد.
مطالعات مفید به نفع شکلات
در مطالعات زیادی مشخص شده است که مصرف روزانه شکلات می تواند برای سیستم قلب و عروق مفید باشد. این فایده هم می تواند بصورت کاهش عوامل خطر قلبی مانند دیابت و فشارخون باشد که بصورت غیرمستقیم به سلامت قلب منجر می شوند و هم می تواند بصورت اثرات مستقیم شکلات بر روی قلب و عروق باشد.
- در یک مطالعه در سال ۲۰۱۰ مشخص شد زنانی که از شکلات استفاده می کنند به میزان کمتری نسبت به بقیه به نارسایی قلبی مبتلا می شوند.
- در سال ۲۰۱۱ در یک مطالعه متاآنالیز که در نشریه قلب بریتانیا چاپ شد، مشخص شد که مصرف منظّم شکلات می تواند ۳۹ درصد از خطرات قلبی و ۲۹ درصد از خطرات مغزی جلوگیری نماید.
- در سال ۲۰۱۲ در یک مطالعه مشخص شد که مصرف روزانه شکلات برای دوره ۴ هفته‌ای می تواند عملکرد عروق را در افراد با نارسایی قلبی بهبود بخشد.
- در سال ۲۰۱۲ در یک مطالعه که در بین افراد با فشارخون و سندروم متابلیک انجام شد، مشخص شد که مصرف روزانه ۱۰۰ گرم شکلات سیاه می تواند حملات قلبی و عروقی را کاهش دهد.
- در یک مطالعه که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد، تعداد ۲۱۰۰۰ نفر که به مدت ۱۵ سال مورد مطالعه قرار گرفته بودند و بصورت منظم از شکلات استفاده کرده بودند، میزان حملات قلبی تا ۱۱ درصد و مرگ و میر قلبی و عروقی تا ۲۵ درصد کمتر از افراد دیگری بود که کمتر از شکلات استفاده کرده بودند.
- در سال ۲۰۱۶ یک مطالعه سوئدی که در بین ۶۰ هزار نفر انجام شده بود، نشان داد که مصرف شکلات با میزان کمتری از حملات قلبی و انسداد عروقی همراه است.
- در سال ۲۰۱۷ یک مطالعه نشان داد که مصرف شکلات سیاه با کاهش کلسترول خون در افراد چاق همراه است.
مطالعات خنثی و بدون تآثیر
- یک مطالعه که بر روی نزدیک به ۸۰ هزار نفر در سال ۲۰۱۸ انجام شد، نشان داد که مصرف شکلات تأثیر مثبت یا منفی مهمّی بر روی سیستم قلب و عروق و سکته قلبی ندارد.
- در یک مطالعه در سال ۲۰۱۹، مشخص شد که مصرف شکلات تأثیر بسیار کم و غیر ملموسی بر روی سلامت قلب و خطر سکته قلبی دارد.
- یک مطالعه مروری مهم بر روی مصرف شکلات سیاه در سال ۲۰۱۹ نشان داد که رابطه آن با کاهش خطر بیماریهای قلبی قابل توجه نیست.
- در یک مطالعه که بر روی زنان جوان در سال ۲۰۲۰ انجام شد نشان داد شد که مصرف شکلات اثر مهمی بر روی بهبود بیماریهای ضربان قلب و آریتمی ندارد.
- در یک مطالعه مروری در سال ۲۰۲۱ ، اثر کلی مصرف شکلات بر سلامت قلب و عروق زیاد چشمگیر نبوده است.
نقش فلاوونوییدها
خیلی از محققین علت نتایج مثبت مصرف شکلات را وجود ترکیبات فلاوونویید در آن می دانند. فلاوونوییدها در بدن کارهایی انجام میدهند، از جمله:
- کاهش عملکرد پلاکت ها
- افزایش انعطاف پذیری دیواره عروق بدن
- از بین بردن ترکیبات اکسیدان
- کاهش مقاومت به انسولین
- کاهش فشارخون
- و کم کردن فیبرینوژن و فیبرین خون
این قبیل اثرات می توانند اثر مثبتی بر سیستم قلب و عروق داشته باشند و میزان سکته های قلبی را کم کنند.
میزان فلاوونویید در شکلات سیاه به مراتب بیشتر از سایر انواع شکلات مانند شکلات سفید و شیری است. به همین دلیل اثرات شکلات سیاه در مطالعات بهتر از بقیه انواع شکلات بوده است. البته این موضوع به معنی بی اثر بودن بقیه انواع شکلاتها نیست. در یک متاآنالیز در سال ۲۰۱۱ مشخص شد که انواع مختلف شکلات می توانند اثر مثبت مشابهی بر روی سلامت قلب و عروق داشته باشند.
چه میزان از شکلات در روز بهتر است مصرف شود؟
میزان مؤثر شکلات در روز مشخص نیست. در اغلب مطالعات از میزان ۳۰ گرم در روز تا ۱۰۰ گرم در روز اثر مثبت قلبی داشته است. اثرات مفید شکلات با مصرف روزانه و همینطور با مصرف چند بار در هفته هم دیده شده است.
اثرات منفی شکلات
در کنار فواید استفاده از شکلات، این ماده خوشمزه و مفید می تواند عوارضی هم داشته باشد.
کالری ، قند و چربی زیاد
میزان کالری موجود در شکلات مشخص است: هر ۱۰۰ گرم شکلات سیاه حاوی ۵۰۰ کالری انرژی است. لذا در صورت مصرف روزانه از شکلات باید حواستان به افزایش وزن باشد.
علاوه بر این بسیاری از تولید کنندگان شکلات برای ایجاد طعم های خوشایند در شکلات، مقدار قابل توجهی ترکیبات قندی و چربی به آن اضافه می کنند که می تواند میزان کالری شکلات فراوری شده را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
لذا اگر برنامه کاهش وزن دارید و در این مورد حساس هستید، باید به کالری موجود در شکلات و میزان مصرف آن توجه نمایید. حذف سایر منابع کالری یا کم کردن مصرف شکلات و استفاده از شکلات های کمتر فراوری شده می توانند کمک کننده باشند.
فراوری بیش از حد
بسیاری از کارخانه ها در جریان تولید شکلات مقدار ترکیب فلاوونویید شکلات را کم می کنند یا اصلاً حذف می کنند. در این صورت شاید شکلات مصرف شده مقدار زیادی از کالری را به شما برساند بدون آنکه برای قلب شما فایده‌ای داشته باشد.
لازم است در زمان خرید شکلات به برچسب مواد غذایی آن توجه کنید تا از وجود فلاوونویید در ترکیبات آن مطمئن باشید.
خلاصه
اگرچه نتایج مطالعات انجام شده به نفع استفاده از شکلات برای سلامتی قلب است و در بدترین حالت مطالعات غیر مفید هم اثرات منفی از شکلات برای سلامتی بدن و قلب از خود نشان نداده‌اند. لذا مصرف مقادیر استاندارد در حد ۳۰ تا ۱۰۰ گم از شکلات و کاکائو در روز - البته از ترکیبات کمتر فراوری شده - می تواند به سلامت قلب کمک کننده باشد.
دیدگاه خود را بنویسید