آشنایی با عوارض احتمالی قهوه

قهوه و انواع مختلف ترکیبات نوشیدنی حاوی آن که با اسامی و اشکال متعدد ارایه میشود، امروزه یکی از نوشیدنی های رایج و مورد علاقه جوامع است که به مقدار وسیع مورد استفاده قرار می گیرد. قهوه به صورت مستقیم با سیستم قلبی عروقی بدن در ارتباط است و می تواند بر این سیستم تأثیرگذار باشد. در سالهای اخیر گزارش های زیادی در مورد فواید مصرف قهوه بر بدن و سیستم قلب و عروق ارایه شده است. در این نوشته سعی داریم تا با ترکیبات موجود در قهوه و عوارض و تداخلات احتمالی آن با غذاها و داروها آشنا شویم.

ترکیبات قهوه

یک فنجان قهوه حاوی تعداد شگفت انگیزی از موادّ فعال زیستی است که می تواند به طور مستقیم بر سلامت و تندرستی جسمی و روانی فرد تأثیر بگذارد.

این موارد عبارتند از:

• کافئین (که خستگی را کاهش می دهد و عملکرد ذهنی را بهبود می بخشد)
• مواد معدنی ضروری (مانند کلسیم، منیزیم، فسفر و پتاسیم)
• پلی فنول ها (که قند خون را کاهش می دهند و شریان ها را شل می کنند)
• ملانوئیدین - Melanoidins (که به متابولیسم چربی کمک می کند)
• اسید کلروژنیک (یک آنتی اکسیدان قوی)
• دیترپن ها - Diterpenes (که گفته می شود دارای خواص ضد التهابی و ضد اسپاسم هستند)

این روزها قهوه به اشکال مختلف مصرف می شود. هنگام سفارش قهوه از یک قهوه خانه معمولی، احتمالاً با منوی گسترده ای از نوشیدنی های قهوه سرد و گرم، از جمله لاته، کاپوچینو،اسپرسو، فراپس، موکاچینو، دم نوش سرد و انبوهی از قهوه های طعم دار مواجه خواهید شد. در کنار اینها تعداد بسیار زیاد و متنوعی از ترکیبات آماده و بسته بندی شده قهوه و قهوه فوری را هم باید به این لیست اضافه کرد. اغلب این ترکیبات بسته بندی شده و فوری حاوی مواد دیگری مانند شکر و خامه و ترکیبات لبنی هم هستند.

به همان اندازه که ممکن است در مورد تأثیر قهوه بر بدن و قلب خود نگران باشید، مسلماً نگرانی بزرگتر سایر مواد افزوده شده در نوشیدنی های قهوه است که ممکن است خطر بیماری قلبی ، چاقی و دیابت نوع دو را افزایش دهند .

به عنوان مثال یک فنجان قهوه که با ترکیبات پودر خامه و شکر مخلوط شده باشد می تواند تا ۴۰۰ کیلوکالری به میزان کالری دریافتی روزانه شما اضافه نماید که عدد قابل توجّهی است، به ویژه اگر بخواهید روزانه تعداد زیادی از آن را مصرف نمایید. در کنار کالری بالا اغلب این ترکیبات و افزودنی ها دارای اسیدهای چرب اشباع و مضر برای سلامتی قلب و عروق هستند. در حالی که میزان کالری همین میزان قهوه ساده تنها در حدود ۱۰ کیلوکالری خواهد بود و فاقد هر نوع کلسترول یا ترکیبات چربی اشباع شده است.

نکته مهم بعدی در مورد قهوه، توجه به نحوه تولید آن است. وقتی صحبت از فواید و خطرات قهوه می شود، نحوه تهیه یک فنجان می تواند تفاوت زیادی ایجاد کند.

انواع مختلفی از قهوه وجود دارد، اما اساساً آنها به دو روش تهیه می شوند: فیلتر شده و بدون فیلتر. قهوه های فیلتر شده رایج ترین روش تهیه در دنیا هستند و شامل دم کردن قهوه از طریق فیلتر است. در این روش در زمان تهیه، قهوه از یک سری فیلترهای کاغذی عبور داده می شود. قهوه‌های بدون فیلتر که به عنوان قهوه‌های آب‌پز نیز شناخته می‌شوند، از فیلتر استفاده نمی‌کنند و شامل قهوه‌های اسپرسو، ترکی و قهوه‌های فرانسوی می‌شوند.

به طور کلی، قهوه بدون فیلتر خطرات بالقوه بیشتری را در صورت ابتلا به چربی خون (چربی خون بالا، از جمله کلسترول) در شما ایجاد می کند. از جمله ترکیباتی که تصور می شود در افزایش سطح کلسترول نقش دارند، دیترپن های کافستول - cafestol -  و کاهوول - kahweol - هستند. آنچه مشخص نیست این است که چه مقدار کافستول یا کاهوئول برای تأثیر بر سطح کلسترول لازم است (مطالعات در مورد این تأثیر متفاوت است) یا اینکه سایر مواد فعال زیستی موجود در قهوه، مانند پلی فنل ها، به چه میزان می توانند این خطر را کاهش دهند. از سوی دیگر شایان ذکر است که کافستول و کاهوول هر دو دارای اثرات ضد التهابی و ضد دیابت هستند که برای سلامتی افراد مفید است. لذا به نظر می رسد نتیجه‌گیری نهایی در این مورد، احتیاج به مطالعات بیشتری داشته باشد.

عوارض احتمالی قهوه

اگرچه مطالب زیادی در مورد فواید قهوه منتشر شده است، لازم است که خطرات و عوارض احتمالی آن را در نظر بگیرید، به خصوص اگر میزان مصرف قهوه شما زیاد است.

اثرات محرک بر بدن

از جمله:

• محتوای بالای کافئین می تواند سیستم عصبی مرکزی را بیش از حد تحریک کند و باعث اضطراب، بی قراری، سردرد، بی خوابی و تپش قلب شود. کم خوابی باعث خواب آلودگی در طول روز و کاهش هوشیاری و عملکرد ذهنی می شود.
• قهوه اسیدی است و می‌تواند باعث ناراحتی معده در برخی افراد، به‌ویژه افرادی که گاستریت مزمن یا سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) دارند، شود. همچنین می تواند تخلیه معده را تسریع کند و می تواند اسهال را در افراد مبتلا به IBS یا بیماری التهابی روده (IBD) بدتر کند.
• مصرف زیاد قهوه در زنان (8 فنجان یا بیشتر در روز) خطر شکستگی استخوان را تا 150 درصد افزایش می دهد. در مردان نیز چنین چیزی دیده نمی شود.
• مصرف زیاد قهوه در دوران بارداری نیز ممکن است خطر وزن کم هنگام تولد، زایمان زودرس و از دست دادن بارداری را در مقایسه با مصرف کم تا متوسط افزایش دهد.

تداخلات دارویی

محتوای کافئین موجود در قهوه ممکن است اثرات برخی داروها، به ویژه محرک ها را تقویت کند. مصرف قهوه و مواد محرک با هم می تواند ضربان قلب و فشار خون شما را گاهی به شدت افزایش دهد.

نمونه هایی از محرک ها عبارتند از:

• داروهای سرکوب کننده اشتها
• اپی نفرین (آدرنالین)
• لونامین (فنترمین)
• Provigil (مودافینیل)
• سودافد (سودوافدرین)
• تنوات (دی اتیل پروپیون)
• مواد مخدر تفریحی مانند کوکائین و مت آمفتامین

کافئین و سایر ترکیبات آلی موجود در قهوه نیز می توانند در جذب برخی از داروهای دارویی اختلال ایجاد کنند و اثربخشی آنها را کاهش دهند.

این موارد عبارتند از:

• مکمل های آهن
• لووتیروکسین (T4)
• داروهای فنوتیازین مانند تورازین (کلرپرومازین)
• داروهای آرامبخش (میدازولام)

قهوه می تواند جذب داروهایی مانند آسپرین و لوودوپا را افزایش دهد و خطر عوارض جانبی آنها را بیشتر کند.

اثر بر چربی خون

گزارشاتی وجود دارد که نشان می دهند مصرف قهو می تواند چربی خون را افزایش دهد. البته این اثر فقط با انواع فیلتر نشده قهوه مانند قهوه ترک و قهوه فرانسه دیده می شود و اینکه این میزان از افزایش بسیار کم بوده و در مطالعات بالینی تأثیری بر افزایش حملات قلبی نداشته است.

مصرف قهوه به ویژه اگر با دوز بالا - بیشتر از ۶ فنجان در روز - باشد، می تواند میزان چربی کلسترول کلی خون و همچنین کلسترول LDL را افزایش دهد.

👈 بیشتر بدانیم: قهوه و کلسترول خون 🔗