![]() |
آمبولی ریه |
مرور کلی |
علل و ریسک فاکتور |
علایم بیماری |
تشخیص |
درمان |
پیشگیری |
ریه یکی از اعضای اصلی بدن است که وظیفه تصفیه خون از دی اکسید کربن و جایگزین کردن آن با اکسیژن را برعهده دارد. خون به اصطلاح کثیف و تیره حاوی دی اکسید کربن از اعضای بدن وارد سمت راست قلب شده و با ضربان قلب از طریق شریان ریوی (پولمونر) وارد ریه می شود. شریان ریوی داخل ریه ابتدا به دو شاخه اصلی راست و چپ که به ترتیب به نیمه راست و نیمه چپ ریه متصل هستند ، تقسیم می شود. شریان ریوی راست و چپ ، سپس به صورت تکرار شونده در داخل هر دو ریه به شاخه های کوچکتری تقسیم شده و در نهایت به مویرگ های ریوی می رسد که محل تبادل گازهای اکسیژن و دی اکسید کربن است.
بعد از آن خون تمیز و پر از اکسیژن وارد وریدهای ریوی شده و وریدهای ریوی بعد از اتصالات مداوم به یکدیگر ، وارد دهلیز چپ و سپس بطن چپ شده و با انقباض قلب در سراسر بدن پخش می گردد.
آمبولی ریه زمانی اتفاق می افتد که هر نوع جسم خارجی داخل شریان ریوی یا یکی از شاخه های آن گیر کند و مانع جریان خون داخل شریان های ریوی گردد. در اغلب موارد جسم خارجی عبارت است لخته خونی که از سیاهرگ (ورید) های پا کنده شده و در عروق ریه گیر می کند. ندرتا مواد دیگری مانند چربی هم می توانند موجب آمبولی ریه شوند.
آمبولی ریه از بیماری های نسبتا شایع است و می تواند موجب بروز عوارض متعدد و حتی مرگ و میر شود. پیش بینی می شود سالانه در حدود 15 تا 25 هزار نفر در ایران از آمبولی ریه فوت می کنند. با این حال این بیماری علل و عوامل خطر پیدایش متعددی دارد که قابل تشخیص و کنترل هستند.
لخته خون وریدهای عمقی پا (DVT)
تقریبا عامل اصلی آمبولی ریه ، جابجایی لخته خون از وریدهای پا به سمت قلب و ریه است. تشکیل لخته خون در پا عامل اصلی آمبولی ریه است که به دلایل مختلف اتفاق می افتد. لخته های تشکیل شده در وریدهای عمقی پا ، در اندازه های کوچک یا بزرگ و گاها تمام لخته خون به صورت یکجا ، کنده شده و به سمت قلب و ریه جابجا می شوند. بعد از ترومبوز خون در پا ، تا 50 درصد از بیماران دچار آمبولی لخته خون به ریه خواهند شد که البته اغلب موارد در حد لخته های کوچک بوده و فاقد علامت هستند.
دو بیماری لخته خون در پا (DVT) و آمبولی ریه ارتباط خیلی تنگاتنگی با هم دارند و در اغلب موارد باهم دیده می شوند و تقریبا درمانهای مشابهی هم دارند.
علل نادر آمبولی ریه
آمبولی چربی:
در موارد خیلی نادر ، به جای لخته خون تکه های چربی در ریه گیر می کنند. این بیماری به دنبال دستکاری بافت چربی بدن روی می دهد که در آن تکه های چربی وارد سیاهرگ ها شده و از آن طریق به سمت قلب و ریه حرکت می کنند.
شایع ترین حالت آمبولی چربی به دنبال شکستگی استخوان های لگن و پا ایجاد می شود که در آن چربی موجود در مغز استخوان وارد خون می شود. در موارد کمتری بدنبال لیپوساکشن و دستکاری بافت چربی اطراف شکم و لگن هم این اتفاق روی می دهد و مقداری از چربی از طریق سیاهرگ ها به ریه وارد شده و در آن گیر می کند.
آمبولی هوا:
شاید شما هم شنیده باشید که امکان دارد یک نفر با تزریق آمپول هوا به داخل رگ ، بمیرد. این موضوع هم درست است و هم غلط. تزریق چند سی سی هوا به داخل سیاه رگ های بدن معمولا در اثر گردش خون حل شده و یا در بافت ریه از بین رفته و خطری برای انسان ندارد. ولی در شرایط خاصی مانند جراحی قفسه سینه یا تزریق مستقیم مقدار زیادی هوا به داخل ریه یا حالتی که در آن فرد بعد از شیرجه زدن در آب به سرعت بالا بیاید ، احتمال گیر افتادن مقادیر زیادی هوا در ریه و حتی مرگ وجود دارد.
آمبولی مایع آمنیوتیک:
این حالت بسیار نادر ولی کشنده و خطرناک است. در برخی از زایمانهای سخت ، احتمال دارد مایع دور جنین وارد گردش خون مادر شده و در بافت ریه وی جمع شود.
آمبولی تومورها:
در بیمارانی که تومورهای وسیع متصل به جریان خون دارند ، بافت تومور احتمال دارد وارد جریان خون شده و به سمت ریه ، آمبولیزه شود. این بیماران معمولا در مراحل پیشرفته تومور بوده و پیش آگهی خوبی ندارند.
ریسک فاکتورها و عوامل خطر آمبولی ریه
چون آمبولی ریه در تقریبا تمام موارد ناشی از لخته خون در پا (DVT) است ، لذا عوامل خطر این دو بیماری تقریبا یکسان هستند:
افزایش سن.
وجود سابقه DVT یا آمبولی ریه در فرد یا در خویشاوندان وی.
جراحی اخیر ، به ویژه جراحی های ناحیه لگن و ران.
هرگونه بیماری یا حالتی که فرد برای سه روز یا بیشتر بی حرکت باشد مانند سکته مغزی.
گچ گرفتن طولانی مدت دست و پا.
حاملگی: دوران حاملگی ، زایمان و تا 6 هفته بعد از آن دوران پرخطری برای لخته خون در پا و آمبولی ریه هستند.
مصرف داروهای هورمونی مانند قرص های پیشگیری از حاملگی و تاموکسیفن.
داشتن هرگونه سرطان به ویژه اگر درمان نشده باشد.
بیماری مزمن کبدی.
بیماری مزمن کلیوی.
نارسایی قلب.
مسافرت هوایی طولانی مدت.
برخی ریسک فاکتورهای اکتسابی مانند مصرف سیگار ، چاقی ، اضافه وزن و عدم انجام فعالیت بدنی مناسب که قابل کنترل و از بین بردن هستند.
در برخی از افراد و خانواده ها ژن ها و عوامل کروموزومی هستند که با ایجاد تغییر در برخی پروتئین ها و فاکتورهای انعقادی موجب افزایش استعداد ذاتی افراد به تشکیل لخته خون در هر جایی از بدن می شوند. وجود سابقه فامیلی در افراد می تواند نشانگر داشتن یک یا چند مورد از این ژنهای جهش یافته باشد.
دیدگاههای بازدیدکنندگان
سلام و درود خدمت شما.
ارسال پاسخمطالب فوق العاده عالی بود.
متشکرم.
سلام بتازگی خواهرم عمل هیپ داشته وحال عمومی خوب ۲ روز بعدازکشیدن بخیه فوت کردن واورژانس تشخیص آمبولی ریه دادلازم به ذکرکه بعدازعمل آمپولی که روی شکم میزنن دکتر تجویز نکرده بود
ارسال پاسخبا سلام و عرض تسلیت
ارسال پاسخبله آمبولی ریه بعد از عمل هیپ شایع است و راه جلوگیری هم تزریق داروهای ضد لخته است.
سلام شکایت کردین؟
ارسال پاسخسلام
ارسال پاسخخواهرم حدود ۹ روز پیش عمل بینی داشته
قفسه سینه سمت راستش ورم کرده و کل سمت راستش از زیر سینه راست تا کتف درد میکنه
هم زمان تنفس هم دست میزنه انگار ضربه خورده
میخواستم ببینم احتمال امبولی ریه وجود داره؟
یا طبیعیه🙏🏻🙏🏻
با سلام
ارسال پاسخاین عارضه برای عمل بینی غیر طبیعی است و لازم است در اولین فرصت سی تی اسکن ریه انجام شود.
سلام علیکم خواهرم بیماری آمبولی ریه داره الان بیمارستان امام حسین بستری هست تهران احتمالش هست خوب بشه کسی روشی داره کمک کنه
ارسال پاسخآمبولی ریه، درمان های مشخص و خوبی دارد و در مراکز درمانی قابل اجرا است.
ارسال پاسخباعرض سلام عموی من تقریبا دو هفته پیش عمل دیسک کمر انجام دادند چهار پنج روز بعد از عمل دچار تورم پا و احساس تنگی نفس شدن چند بار رفتیم اورژانس و یه بار هم با خود دکتر جراحش صحبت کردیم همشون میگفتند عوارض مواد بیهوشیه ! تا اینکه چند روز پیش حالش بد شد و با تشخیص آمبولی ریه فوت کردن
ارسال پاسخسلام
ارسال پاسخبه احتمال زیاد تاخیر در تشخیص بوده است.
سلام اقای دکتر عموی من امبولی ریه گرفت بعد از جراحی بعدش الان نه مدفوع کرده بعد ده روز و الانم خونه دماغ شده
ارسال پاسخسلام
ارسال پاسخلازم است در اولین فرصت با پزشک معالج مشورت نمایید. اگر خون دماغ هستند, تغییر دارو لازم است.
سلام پدر من ۷۸ ساله و قطع نعاع بود، با نارسایی کلیه ، چون فشار خونش بالا بود و حالت بی هوشی داشت بردیم بیمارستان ، گفتند امبولی ریوی است بعد از ده روز تو بیمارستان فوت شد ند روز آخر بلع نداشت ، هوشیاری نداشت ، ضربان قلب نامنظم و فشار خونش ۹ شده بود از صبح ساعت ۷ همین طور بود ساعت ۳ بردنش ICU و ساعت ۶ تمام گرد
ارسال پاسخسلام وقتتون بخیر.
ارسال پاسخمن مادرم سالهاست که تنگی نفس خفیف داره وبا انجام سی تی اسکن، اکو قلب وآزمایشات متعدد تشخیص درستی ندادن وفقط اسپری بهش داده بودن که موقع تنگی نفس استفاده کنه ، همش میگفتن از اعصابته.
الان یه هفته هست که بیمارستان بستری وفقط میتونه با ماسک اکسیژن تنفس کنه.
سی تی اسکن عفونت نشون نداده ولی دکترش گفت فیبروز ریه هست. ممکنه تشخیص اشتباه باشه و همون آمبولی ریه باشه؟
چون بعداز یه هفته هنوز خوب که نشده بدترم شده. اکسیژن خونش با ماسک اکسیژن 94-95 هست. لطفاً راهنمایی کنید
سلام
ارسال پاسخعفونت و فیبروز مزمن می تواند از علل باشد. آمبولی با یک سی تی آنژیوگرافی به راحتی قابل تشخیص است.
سلام خسته نباشید
ارسال پاسخببخشید ریه مادرم عفونت داشت هم آب داشت بعداز کشیدن آب به icu رفت بعداز سی تی معلوم شد ریه کوچیک شده
آیا ریه به حالت عادی خودش برمیگرده؟؟
سلام
ارسال پاسخبله بعد از کشیدن آب ریه، سایز آن برمیگردد،
سلام
ارسال پاسخمادر من بعد از عمل جراحی دیسک کمر دچار آمبولی ریه شد و به موقع تشخیص و درمان شد
الان دو هفته از درمان میگزرد اما پا هایش تا هنوز ورم دارد
آیا این ورم احتمال دوباره آمبولی را افزایش میدهد ؟
سلام
ارسال پاسخخیر. تورم می تواند ناشی از عمل جراحی باشد. ندرتا لخته خون در هر دو پا هم می توانند علایم ایجاد کنند که لازم است ویزیت شوند.
سلام، داداش من تصادف کرده شکستگی ران پا امبلی ریه کرده گفتن چربیه، راه های درمان چجوره ما الان درگیریم لطفا یه راهنمایی بکنید ممنون
ارسال پاسخسلام
ارسال پاسخآمبولی چربی در اثر سکستگی استخوان های بلند پا و جابجایی چربی داخل آنها به ریه ایجاد می شود. پیش آگهی خوبی دارد و تنها کار ممکن تجویز هپارین و داروهای تزریقی در بیمارستان و تا یک ماه بعد در منزل است.
سلام اقای دکتر من ده سال پیش بعداز زایمان امبولی ریه شدم وبعداز تشخیص درمان شدم برای عمل ابدو میخواستم برم امکانش هست که دوباره این اتفاق بیفته
ارسال پاسخسلام
ارسال پاسخخیلی کم است ولی صفر نیست
باسلام خواهرم لخته خون پاشروع شده به لگن وریه رسید بیمارستان بستری شد و درمان و مرخص شد بعد ۴۸ساعت باوجود مصرف وارفارین لخته کرده باز ICUبستری شده
ارسال پاسخباسلام خدمت دکترپدرمن سرطان پوس روی بینی داردچندین ساله ۸۵ سالشه دهفته ای هست ورم مچ پاهاش داردالان بیمارستان بستری گفتن قلبش وکلیش کم کار شده خوب میشه
ارسال پاسخسلام
ارسال پاسخسرطان پوست باعث این موارد نمی شود. نارسایی کلیه و قلب احتیاج به بررسی علل دارد.
سلام خسته نباشید من طی مسافرت با اتوبوس که ۲۲ ساعت طول کشید درکشور همسایه بعد از پیاده شدن آمبولی ریه شدم وایست قلبی داشتمو۲۵دقه کامل مردم احیا کردن و۷روز تو کما بودم الان سه ماه ازش میگذره والان فقط زابانو ۵ میخورم آیا احتمال اینکه آمبولی بشم هست
ارسال پاسخسلام
ارسال پاسخبا شرایط مشابه احتمال تکرار وجود دارد.
سلام وقتتون بخیر ببخشید من به دلیل بیماری چند ساله تحرک خیلی کمی دارم مدتی هست قفسه سینه ام یه درد ناگهانی پیدا میکنه انگار توی کسری از ثانیه یکی با مشت میزنه تو قفسه سینه ام. وقتی هم خم میشم قفسه سینه ام درد میگیره آیا من ممکنه آمبولی ریه گرفته باشم؟ ۱۹ سالمه
ارسال پاسخسلام
ارسال پاسخاین علایم برای آمبولی ریه تشخیصی نیست. بعید است آمبولی باشد.
سلام نظرات پزشک بسیار مفید بود ۱۵ روزقبل سمت چپ بدنم کتف سینه وپش درد شدیدی گرفت به دکتر قلب مراجعه نوار واکو گرفتن مشکلی نبود دردقطع شده بود موقع خروج از مطب سرفه کردم لخته خون ازدهان خاارج شد پیش دکترریه اقای دکترعطاران رفتم ۴ تا امپول داد همزمان گفت عکس ستی انژیو ریه رفتم امبولی ریه بود قرص داد ۵ روز استراحت مطلق روزی ۴تا قرص بعد هم گفتند روزی دوتا قرص بخورم البته قبل تزریق امپول ودارو سرفه میکردم لخته وگاهی خون رقیق می امد اکنون احساس میکنم حالم بهتره دکتر دارو دوماهه داد اینو نوشتم شاید کسی مطالعه میکنه براش مفید باشه ونگران نباشه بقیه هم توکل بخدا
ارسال پاسخ