دکتر آریتمی قلب

آریتمی و اختلال در ریتم نرمال قلب یکی از بیماریهای مهمّ قلبی است. ضربان قلب به تولید و هدایت طبیعی جریان الکتریکی در قلب وابسته است و هرگونه اختلال در ضربان قلب می تواند باعث به هم خوردن عملکرد طبیعی قلب گردد. علایم آریتمی می تواند از یک احساس تپش قلب خفیف، احساس تنگی نفس و در موارد شدید بصورت سرگیجه و بیهوش شدن متغیّر باشد.

با توجّه به یکسان نبودن علایم آریتمی و متفاوت بودن علایم آن در افراد مختلف و همچنین انواع بسیار متعدّد و متفاوت اختلالات ریتم قلب، شناسایی و درمان آریتمی های قلبی بسیار مهمّ بوده و احتیاج به تجربه و دانش کافی در برخورد با آریتمی ها دارد. 

ریتم نرمال قلب چیست؟

ریتم نرمال قلب که به ریتم سینوسی نرمال هم مشهور است، ضربان قلبی است که مابین ۶۰ تا ۱۰۰ عدد در دقیقه است. این ریتم از گره سینوسی در منتهاالیه فوقانی دهلیز راست شروع می شود و بعد از عبور از دهلیز راست و چپ به گره دهلیزی بطنی میرسد. 

آریتمی چیست؟

طبق تعریف علمی هر ریتم قلب بغیر از ریتم نرمال و سینوسی قلب را می توان آریتمی نامید. با این تعریف آریتمی دامنه بسیار گسترده ای از اختلالات ضربان قلب را شامل می شود که می تواند در حد یک ضربان اضافه یا نابجای قلب باشد یا اینکه موارد دایمی تر و مهمتری مانند فیبریلاسیون دهلیزی و آریتمی های بطنی را شامل شود. 

علایم آریتمی قلب

شایعترین علامت آریتمی احساس تپش قلب است. تپش قلب می تواند بدون وجود آریتمی هم احساس شود. تپش قلب صرفاٌ احساس ضربان قلب است و وجود آن لزوماٌ به معنی داشتن آریتمی نیست. بسیاری از افراد به دلیل پایین بودن آستانه احساس که بیشتر به دنبال اضزراب ایجاد می شود, می توانند ضربان قلب طبیعی خود را احساس کنند. همه افراد در طول روز ضربان قلب دارند ولی ضربان و حرکت قلب در آنها احساسی ایجاد نمی کند. 

بغیر از تپش قلب, علایم آریتمی می توانند شامل موارد زیر باشند:

احساس سرگیجه

احساس سبکی در سر

سیاهی رفتن چشم

زمین خوردن و بیهوشی

نارسایی قلبی و تنگی نفس

سکته های مغزی

و مرگ ناگهانی قلبی

آیا آریتمی همیشه علامتدار است؟

خیر. شایعترین علامت آریتمی قلبی, احساس تپش قلب است. تپش قلب به معنی احساس ضربان قلب و آگاهی از کوبیدن قلب است. اصولاٌ رابطه ای مابین میزان و شدت آریتمی با احساس آن وجود ندارد. گاهاٌ آریتمی های مقطعی و کم اهمیت مانند ضربانهای زودرس و نابجای قلبی می توانند علایم آزار دهنده و تپش قلب ایجاد نمایند و برعکس بسیاری از آریتمی های قلبی که حتی مهم هم هستند می توانند بدون علامت باشند و صرفاٌ با انجام نوار قلب یا هولتر 24 ساعته است که می توان آنها را تشخیص داد.

تشخیص آریتمی قلب

مهمترین نکته در مورد آریتمی قلبی, تشخیص درست بیماری است برای اینکه انتخاب روش تشخیص و درمان بیماری به تشخیص دقیق آریتمی وابسته است. قدم اول در تشخیص آریتمی شرح حال تپش قلب یا علایم بیماری است. شرح حال و اطلاع از نحوه شروع علایم و آگاهی از اینکه چه کارهایی باعث ایجاد یا بهبود علایم قلبی می شوند, اهمیت زیادی دارد.

بعد از شرح حال اولیّه اقدامات تکمیلی برای تشخیص آریتمی قلبی عبارتند از:

نوار قلب

اکوکاردیوگرافی

انجام اکوی قلب نقش بسیار مهمّی در تشخیص و درمان آریتمی های قلبی دارد. عملکرد قلب و تغییرات در قسمت های مختلف مانند کارکرد بطن و دریچه های قلبی می تواند هم عامل ایجاد کننده آریتمی باشند و هم اینکه در درمان آریتمی و انتخاب روش درمانی مناسب باید به یافته های اکو توجّه کرد.

تست ورزش

با توجه به اینکه بسیاری از آریتمی‌های قلبی در زمان استرس و فعّالیت بدنی ایجاد می شوند، انجام تست ورزش در تشخیص و پیگیری آریتمی ‌های قلبی مهمّ است.

هولتر ریتم قلب

هولتر ریتم وسیله‌ای است که می تواند بصورت مداوم از ۲۴ ساعت تا چند ماه ضربان قلب و نوار قلب را ضبط نماید. از این روش برای تشخیص آریتمی ‌هایی که در زمان ویزیت و انجام نوار قلب وجود ندارند و در طول زندگی روزمره و خارج از مطب ایجاد می شوند، می توان استفاده نمود.

کلینیک آریتمی قلب

کلینیک «قلب من» امکانات و تجهیزات لازم برای تشخیص و درمان انواع آریتمی‌های قلبی را دارد و با استفاده از روش‌های تشخیصی و درمانی بروز و کارامد می توان نواع آریتمی ها و اختلالات ریتم و نوار قلب را تشخیص داد و درمان نمود.