معرفی دارو

  • اسپیرونولاکتون (آلداکتون)، موجب مهار اثر هورمون "آلدوسترون" در بدن می شود.
  • آلدوسترون در کلیه موجب جذب سدیم و آب و دفع پتاسیم از بدن می شود. مهار عملکرد آن در کلیه موجب خروج سدیم و آب از بدن و حفظ پتاسیم در بدن خواهد شد.
  • در قلب، آلدوسترون موجب صدمه به عضلات قلب و ایجاد فیبروز می گردد. مهار عملکرد آن با اسپیرونولاکتون م.جب کاهش صدمه به قلب خواهد شد.
  • این دارو چزو دسته داروهای "دیورتیک" است و هم چنین موجب حفظ پتاسیم در بدن می شود، (K Sparing Diuretics).
  • این دارو هم چنین جزو خانواده داروهای "Mineralo-corticoid Receptor Antagonist MRA" است.

اشکال و انواع دارو

  • اسپیرونولاکتون به صورت قرص های 25، 50 و 100 میلی گرمی موجود است.
  • این دارو برای کودکان و افرادی که قادر به بلع نیستند، به صورت سوسپانسیون 5mg/ml هم تولید شده است.
  • این دارو به صورت ترکیبی با بقیه داروهای فشارخون هم تولید شده است مانند ترکیب با هیدروکلرتیازید.
  • برند اصلی دارو با نام Aldactone  است.
  • در ایران شرکت های مختلف با اسامی و بسته بندی های متعددی این دارو را عرضه کرده اند. لذا باید توجه کنید که به دلیل اختلاف ظاهری یک یا چند نوع از این دارو را همزمان مصرف نکنید.

موارد مصرف

  • این دارو در درمان ادم (تورم) ناشی از نارسایی قلب، بیماری های کلیوی و کبدی کاربرد دارد.
  • در درمان فشارخون بالا
  • در افراد با نارسایی قلبی موجب بهبود علایم و افزایش طول عمر می شود.
  • در تشخیص و درمان بیماری "هیپرآلدوسترونیسم" کمک کننده است.
  • برای اصلاح هیپوکالمی (پایین بودن پتاسیم خون) مفید است.
  • از این دارو در دوزهای متغیر از 25 تا 100 میلی گرم در روز برای درمان آکنه، موهای زاید سر و صورت و بدن در خانمها و برای جوش های هورمونی هم استفاده می شود.

دوز و زمان مصرف

  • میزان مصرف و دوز این دارو کاملا به شدت بیماری و پاسخ دهی بدن بیماران وابسته است.
  • لوزارتان با دوز کم در حد 12.5 تا 25 میلی گرم در روز شروع شده و به فواصل یک تا دو هفته در صورت نیاز قابل افزایش تا 100 میلی گرم در روز است.
  • این دارو معمولا یک بار در روز مصرف می شود ولی بسته به دوز دارو و شدت علایم بیمار تا دو یا سه بار در روز قابل افزایش است.
  • در موارد خاص مانند درمان بیماری هیپرآلدوسترونیسم یا تومورهای ترشح کننده آلدوسترون، مقادیر تا 400 میلی گرم هم تجویز می شود.
  • ترجیح خاصی برای مصرف دارو در شبانه روز وجود ندارد.
  • این دارو را می توان با غذا یا با معده خالی استفاده کرد.

 

عوارض دارو

  • ژنیکوماستی، به معنی بزرگ شدن و دردناک بودن سینه در آقایان. این دارو به ویژه اگر با دوز بالا و در طلانی مدت مصرف شود، می تواند در 10-15 درصد افراد موجب بزرگی و حساسیت سینه گردد. البته با قطع دارو این عارضه قابل برگشت است.
  • در خانمهایی که این دارو را مصرف می کنند، می تواند موجب نامنظمی در خونریزی های ماهانه و لکه بینی گردد.
  • کاهش سدیم خون (هیپوناترمی)، کاهش منیزیم خون (هیپومنیزیمی) و کاهش کلسیم خون (هیپوکلسمی)، از عوارض این دارو است. سطح این املاح مرتبا در طول مصرف دارو باید کنترل گردد.
  • یکی از مهم ترین خطرات این دارو افزایش پتاسیم خون (هیپرکالمی) است. به ویژه که این بیماران احتمال دارد سایر داروهای بالا برنده پتاسیم خون را همزمان مصرف نمایند. لذا حتما باید سطح پتاسیم خون به صورت دوره ای کنترل گردد.
  • کاهش تستوسترون و میل جنسی
  • ریزش مو
  • خستگی، ضعف و بیحالی
  • افزایش قند خون و از کنترل خارج شدن دیابت
  • این دارو در حاملگی تایید نشده است. لذا افرادی که این قرص را مصرف می کنند در صورت حاملگی یا تصمیم به حاملگی ضمن قطع دارو حتما با پزشک معالج خود مشورت نمایند.
  • برخی از افراد به این دارو حساسیت نشان می دهند. میزان حساسیت می تواند از مقادیر خفیف مانند خارش دست و پا و کهیر ساده تا مقادیر شدیدتر همچون جوش های دست وصورت وبدن و آنژیو ادم متفاوت باشد.

 

چند نکته مهم

  •  افرادی که این دارو را مصرف می کنند باید از دریافت مایعات و آب کافی مطمئن باشند، مگر اینکه به دلیل شرایط دیگر مصرف مایعات زیاد توسط پزشک منع شده باشد.
  • روزه داری و تشنگی طولانی مدت در افرادی که این دارو را مصرف می کنند، توصیه نمی شود.
  • اندازه این دارو ثابت نبوده و بسته به شرایط بیماری و نظر پزشک در فواصل معین قابل افزایش یا کاهش است.
  • با توجه به تداخلات دارویی بسیار مهم، از مصرف یا قطع دارو به صورت خودسرانه اجتناب نمایید.
  • در طول مصرف این دارو از مصرف مکمل های پر از پتاسیم اجتناب کنید.
  • بلند شدن ناگهانی از حالت نشسته یا خوابیده می تواند موجب سرگیجه وضعیتی و حتی افتادن و سنکوپ گردد. لذا در این مواقع به آهستگی بلند شوید و از ایستادن طولانی مدت اچتناب کنید.
  • شاید لازم باشد به صورت دوره ای وضعیت عملکرد کلیه و پتاسیم شما توسط پزشک کنترل گردد.
  • اگر این دارو را استفاده می کنید حتما حواستان به حاملگی و خطرات این دارو برای چنین باشد.
  • اگر در زمان مصرف دارو دچار علایمی مانند ضعف مفرط، بیحالی و سرگیجه شدید، حتما به پزشک معالج خود اطلاع دهید.
  • دارو قابل نگهداری در دمای اطاق و بیرون از یخچال است.

 

تداخل با غذاها و سایر داروها

تداخل دارویی یعنی این که مصرف دارو یا داروهای دیگر که برای بیماری های قلبی یا غیرقلبی تجویز شده است می توانند با مکانیسم های مختلفی موجب کاهش یا افزایش اثر این دارو گردند. بعنوان مثال برخی از داروها موجب افزایش تجزیه دارو در کبد یا افزایش دفع از کلیه شده و اثر دارو را کاهش می دهند. برعکس برخی دیگر از داروها، موجب کاهش تجزیه یا کاهش دفع دارو شده و موجب افزایش اثر دارو در بدن می گردند.

داروهایی که به عنوان تداخل مطرح می شوند، نباید موجب نگرانی یا قطع خودسرانه دارو گردند. اگر شما با همزمان این داروها را مصرف می نمایید، در اولین فرصت با پزشک خود مشورت نمایید.

  • اپلرنون
  • کاپتوپریل
  • انالاپریل
  • لیزینوپریل
  • انواع مسکن های NSAID مانند بروفن، دیکلوفناک، ناپروکسن و ایندومتاسین
  • دیگوکسین
  • لیتیم
  • انواع مکمل های پتاسیم

  دکتر امیرفرهنگی - متخصص قلب