تری گلیسیریدها نوعی از چربی های خون هستند که بیشتر از منابع غذایی تأمین می شوند و در خون جریان پیدا می کنند. افزایش تری گلیسیرید می تواند اثرات مضرّ بهداشتی و سلامتی داشته باشد لذا باید تلاش کنید میزان آن در خون در محدوده نزدیک به نرمال حفظ شود.
تری گلیسیرید چیست؟
تری گلیسیرید بیشترین نوع چربی خون است و اگرچه عمدتاً از طریق تغذیه و موادّ غذایی وارد خون می شود، با اینحال بدن انسان هم قادر است آن را تولید نماید. وجود تری گلیسیرید در خون برای ساختن برخی از قسمتهای بدن و همچنین در جریان سوخت و ساز برخی نواحی بدن لازم و ضروری است با اینحال اگر میزان آن در خون از یک میزان مشخصی بیشتر شود، می تواند موجب بروز بیماریها و عوارض متعدّدی گردد.
یک نکته مهمّ این است که هر زمان شما میزان غذا و کالری بیش از حدّ نیاز روزانه بدن خود استفاده نمایید، اضافه آن بصورت ذرّات پر انرژی تری گلیسیرید در بدن شما ذخیره خواهد شد و این موضوع از نظر افزایش وزن، مقاومت به انسولین و رسوب چربی در قسمت های مختلف بدن اهمیّت دارد. پس افزایش ذخایر تری گلیسیرید بدن فقط در اثر مصرف آنها نیست و با افزایش کالری دریافتی هم می تواند ایجاد گردد.
تری گلیسرید نرمال بدن چه میزان است؟
سطح تری گلیسرید خون بسته به سنّ، جنس و وزن بدن شما می تواند متغیر باشد. البته اندازه گیری میزان تری گلیسرید خون به تنهایی انجام نمی شود و در کنار پارامترهای دیگر چربی خون و تحت عنوان "پانل چربی خون" انجام می شود. Lipid Panel یا پانل چربی خون شامل موارد زیر است:
تری گلیسرید TG
کلسترول توتال خون TC
کلسترول بد خون LDL
کلسترول خوب خون HDL
کلسترول غیر از HDL خون
لازم است در هر بار اندازه گیری چربی خون تمام این مقادیر مدّ نظر باشد. این مقادیر بصورت واحد میلی گرم در هر دسی لیتر خون mg/dl بیان میشوند.
مقادیر تری گلیسرید خون در افراد بالغ عبارت است از:
نرمال (Normal): کمتر از 150 میلی گرم در دسی لیتر
بینابینی (Borderline): 150 تا 199 میلی گرم در دسی لیتر
افزایش یافته (High): 200 تا 499 میلی گرم در دسی لیتر
بسیار افزایش یافته (Very High): بیشتر از 500 میلی گرم در دسی لیتر
رابطه تری گلیسرید و کلسترول چیست؟
به دلیل اینکه عامل اصلی اختلالات تری گلیسرید و کلسترول خون مشترک است و عدم رعایت اصول بهداشتی و تغذیه ناسالم عامل اصلی هر دو نوع اختلال است، بسیاری از افرادی که تری گلیسرید بالا دارند، همزمان کلسترول خون آنها هم بالا است. این افراد معمولاً کلسترول بد خون LDL بالا و کلسترول خوب HDL پایین دارند. البتّه در برخی از بیماریهای ژنتیکی و اختلالات ارثی هم اختلالات این دو نوع چربی خون بصورت مشترک دیده می شوند.
خطر تری گلیسرید بالا
خطر بالا بودن تری گلیسرید خون به اندازه بالا بودن کلسترول بد خون یعنی LDL، نیست. اگرچه بالا بودن تری گلیسرید موضوع خوبی نیست و بالا بودن آن می تواند به رسوب چربی خون و تشکیل پلاکهای چربی در عروق بدن منجر شود با اینحال به نظر میرسد افزایش تری گلیسرید خون به عددهایی بیشتر از حدّ نرمال خطر چندانی از نظر ایجاد حمله قلبی و سکته مغزی نداشته باشد. بیشترین خطری که افزایش تری گلیسرید دارد شامل دو قسمت میشود:
1- افراد با تری گلیسرید بالا، معمولاً عوامل خطر بیشتری دارند. این افراد چاق هستند و دور کمر بیشتری دارند، قند خون در این افراد بیشتر است و این افراد فشارخون های بالاتری دارند. به همین دلیل این افراد بیشتر از بقیه در معرض بیماریهای قلبی و عروقی قرار دارند.
2- دوّمین دلیل این است که تری گلیسرید بالای خون با دو مورد اختلال در کلسترول خون همراهی دارد. بالا بودن LDL یا کلسترول بد خون و پایین بودن HDL یا همان کلسترول خوب خون.
به این دو دلیل افرادی که تری گلیسرید بالا دارند، بیشتر از بقیّه افراد دچار حملات و بیماریهای قلبی و عروقی می شوند.
شاید بتوان تری گلیسرید بالا را به جای اینکه یک بیماری مستقل باشد، به نوعی یک علامت و نشانه ای از وضعیت بد بهداشتی بدن دانست. به این صورت که تری گلیسرید بالا نشان دهنده احتمال بروز دیابت و بیماریهای قلبی در آینده است و اگر فرد نتواند شیوه زندگی و نحوه تغذیه و علایم خود را کنترل نماید و تغییر دهد، در آینده نزدیک باید شاهد بیماریهای سخت و مهم مانند حملات قلبی و مغزی باشد.
البته تری گلیسرید خیلی بالا (مثلاً بیشتر از 1000 میلی گرم در دسی لیتر) می تواند با برخی از عوارض گوارشی همراه باشد. تری گلیسرید بسیار بالا می تواند به پانکراتیت که یک نوع بیماری التهابی پانکراس است، منجر شود. به همین دلیل مقادیر بسیار بالای تری گلیسرید باید درمان شود.
افراد با این بیماریها تری گلیسرید بالاتری نسبت به بقیه خواهند داشت. به عبارت دیگر این بیماریها می توانند تری گلیسرید خون را افزایش دهند:
- دیابت
- نارسایی مزمن کلیه و دیالیز
- سندرم متابلیک و افراد با مقاومت به انسولین
- افراد با کم کاری غده تیرویید
- بیماریهای التهابی
- چاقی و اضافه وزن
- مصرف قند، الکل و چربی زیاد
- روش زندگی با تحرک کم
- سابقه فامیلی تری گلیسرید بالا
پایین بودن تری گلیسرید خون
به صورت یک قانون کلّی پایین بودن تری گلیسرید و کلسترول خون بیماری یا ایراد محسوب نمی شود و این موضوع حتی با بیماریهای قلبی و عروقی کمتری همراهی دارد. با اینحال در افرادی که تری گلیسرید بسیار پایین یعنی کمتر از 40 میلی گرم در دسی لیتر دارند، باید به دنبال بیماریها و عواملی بود که می توانند این حالت را ایجاد نمایند.
شرایطی که می توانند تری گلیسرید بسیار پایین ایجاد کنند عبارتند از:
- سوءتغذیه
- بیماری گوارشی و سوءجذب
- روزه داری و گرسنگی طولانی مدّت
- مصرف غذاهای با چربی بسیار کم
- پرکاری تیرویید
- استفاده از داروهای ضدّکلسترول
چگونه تری گلیسرید را کاهش دهیم؟
برای کاهش تری گلیسرید خون راههای مختلفی وجود دارد و احتمال دارد یکی از روشها در برخی از افراد بهتر از بقیه افراد پاسخ دهد.
تغییر روش زندگی
برای درمان تری گلیسرید بالا در حدّ متوسط اقدامات زیر می تواند کمک کننده باشد:
- افزایش فعالیت بدنی و ورزش
- کاهش وزن
- تغذیه سالم مبتنی بر سبزیجات و میوه جات
- کاهش و قطع مصرف الکل
- قطع سیگار
- کاهش مصرف قند و نوشیدنی های حاوی قند
- کاهش غذاهای ناسالم و با مواد قندی بالا
در موارد تری گلیسرید بالا و بسیار بالا می توان از اقدامات زیر استفاده نمود:
- قطع چربی خون
- عدم مصرف غذاهای چرب
- تشدید ورزش از نظر شدّت و مدّت
- و مصرف داروها
درمان سایر بیماریها
همانگونه که در مطالب بالا اشاره شد برخی از بیماریها می توانند تری گلیسرید را افزایش دهند. بیماریهایی مانند دیابت قندی، تنبلی تیرویید، نارسایی کلیوی و دیالیز از جمله مواردی هستند که می توانند با تغییر در متابلیسم بدن موجب افزایش تری گلیسرید خون شوند.
یکی از راههای موثر در درمان تری گلیسرید بالا، شناسایی این موارد و درمان آنهاست.
درمان دارویی
در صورت عدم پاسخ درمانی کامل به اقدامات گفته شده لازم است تا برنامه دارویی دنبال شود.
در قدم اول برخی از داروها هستند که می توانند تری گلیسرید خون را افزایش دهند و لازم است در لزوم مصرف آنها بازبینی شود تا در صورت غیرضروری بودن قطع شوند یا درصورت وجود جایگزین با داروی مناسب جایگزین شوند. این داروها عبارتند از:
برخی از داروهای فشارخون
استروییدها
داروهای ضدّ قارچی
داروهای موثر در درمان ایدز و HIV
استروژن و هورمون های زنانه
دیورتیک ها
داروهای ضدّ بارداری
و برخی از بتابلوکرها
داروهایی که می توانند تری گلیسرید خون را کاهش دهند عبارتند از:
استاتین ها و داروهای ضد کلسترول
فیبراتها
داروهای نیاسینی
و امگا 3
البته باید توجه داشت که درمان دارویی خط اول درمان تری گلیسرید بالا نیست و این داروها با توجه به عوارضی که دارند به عنوان خط نهایی درمان و در موارد تری گلیسرید بسیار بالا مورد استفاده قرار می گیرند.
خلاصه
1- تری گلیسرید بالا بیشتر به عنوان یک علامت و نشانه است تا یک بیماری مستقل. کاهش فعالیت بدنی، پرخوری، نداشتن فعالیت بدنی مناسب، تغذیه بد و رفتارهای غیر بهداشتی مهم ترین عوامل پیدایش تری گلیسرید بالا هستند.
2- بهترین راه کنترل این مشکل، اصلاح روش های ناسالم زندگی است. فعالیت بدنی، تغذیه سالم و قطع عادات نامناسب از این موارد هستند.
دیدگاههای بازدیدکنندگان
ناصر
764 روز پیشخیلی ارزشمند عالی وبه آگاهی ا م افزود
ارسال پاسخمرتضی عاشوری
694 روز پیشبسیار جامع و مفید بود .
ارسال پاسخممنونم
ایوب شجاع
674 روز پیشبسیار آموزنده بود ممنون .
ارسال پاسخعلی لطفی
589 روز پیشبسيار ممنون خیلی خیلی عالی بود
ارسال پاسخناشناس
562 روز پیشخیلی خوب و مفید بود
ارسال پاسخپیدرت
552 روز پیشفقط خواستم یه چیزی بنویسم ☕🗿
ارسال پاسخمهنازکوشا
499 روز پیشمفید و امیدوار کننده بود..خیلی نگران بودم آرمش پیداکردم
ارسال پاسخناشناس
495 روز پیشمنظورتون از موارد بهداشتی چی بود؟چندبار تکرار شد تو مطالبتان یعنی تمیزی ربطی ب چربی پیدا میکنه؟
ارسال پاسخقلب من
495 روز پیشبا سلام
ارسال پاسخمنظور از بهداشت برای تمیزی نیست. بهداشت به معنی رعایت اصول بهینه است که هم در مورد تمیزی و میکرب مطرح است و هم برای بهداشت غدایی و فعالیت بدنی و پرهیز از کارهای پرخطر مانند سیگار و دخانیات. بهداشت قلب یعنی تغذیه سالم, داشتن فعالیت بدنی و حفظ وزن مناسب.
س
18 روز پیشسلام ببخشید تریگلیسیرید ۲۱۷ زیاده؟
ارسال پاسخقلب من
17 روز پیشسلام
ارسال پاسخخیر در محدوده نرمال است.
احمد
481 روز پیشاگر داروها درمان کننده بودن الان هیچ بیماری وجود نداشت
ارسال پاسخو همه خوب میشدن
دشمن همه قند ها و کربوهیدراتها هستند
ناصر قره باغی
462 روز پیشدرود بر شما و سایت بسیار خوب و پر از اطلاعات مفید. سپاسگزارم
ارسال پاسخنایبی
455 روز پیشسلام تریگلیسیرید من 252هست آیا خوبه یا بد
ارسال پاسخقلب من
455 روز پیشسلام
ارسال پاسخکمی بالا است. البته دارو لازم نیست و با رعایت تغدیه - کاهش وزن و ورزش اصلاح میشود.
سمانه
434 روز پیشسلام خسته تری گلیسرید من ۲۸۹ هستش چکار باید بکنم؟
ارسال پاسخقلب من
434 روز پیشسلام
ارسال پاسخبررسی از نظر دیابت و کم کاری تیرویید
بررسی دارو اگر مصرف می کنید.
کاهش ۱۰ درصد وزن - کم کردن مصرف شکر و شیرینی جات و نشاسته - داشتن فعالیت بدنی مناسب و قطع الکل در صورت مصرف
جواد
430 روز پیشبا سلام من تری گلیسریدم دایما بالاست هیچ وقت کمتر از 200 نشده حتی بعضی مواقع بالای 500 الی 600 هم شده سنم 34 هست ضمناْ کبد چرب هم دارم به نظرتون چیکار باید بکنم توصیه خاصی برای درمانش از داروهای گیاهی دارین که سراغ داروهای شیمیایی نروم ممنون
ارسال پاسخقلب من
429 روز پیشسلام
ارسال پاسخکبد چرب و تری گلیسرید بالا دارو ندارد چه گیاهی و چه جدید. تنها راه درمان کم خوردن و زیاد فعالیت کردن و کاهش ۱۵ تا ۲۰ درصد از وزن بدن است. شیرینی، نوشابه، قند، برنج، ماکارونی و نان را حذف نمایید.
ناشناس
419 روز پیشدریافته های جدید دیگر وجود کلسترول بیماری محسوب نمی شود بلکه سلامتی بدن درتولید آن را میرسانددراین مورد مطلبی بگذارید
ارسال پاسخقلب من
418 روز پیشسلام
ارسال پاسخکلسترول بالا با بیماریهای قلبی و عروقی همراه است. نکته این است که بالا بودن کلسترول زمینه ژنتیکی دارد و برخلاف تری گلیسیرید زیاد تحت تاثیر تغدیه نیست. وگرنه کلسترول بالا باید با دارو پایین آورده شود.
M. Sh
398 روز پیشباسلام من تری گلیسیرید خونم 810 و قند ناشتام 107 هست
ارسال پاسخسردر شدید، حالت تهوع، لمس بودن انگشتان دست و پا و احساس روغن بودن در چشم رو دارم
آیا صفرام مشکل داره؟؟
قلب من
398 روز پیشسلام
ارسال پاسخخیر مشکل از صفرا نیست. به احتمال زیاد کبد چرب دارید و لازم است چربی خون را اصلاح نمایید.
جمالی
369 روز پیشسلام من گلیسیرید ۲۵۴ هست کبدهم چرب گزید۲هست تورخدا راهنمای کنیم چیکار کنم
ارسال پاسخقلب من
368 روز پیشسلام
ارسال پاسخکاهش وزن - حذف مواد قندی - فعالیت بدنی بیشتر - قطع الکل در صورت مصرف و بررسی قند خون
م ع
139 روز پیشسلاممن تریگلسیرینم 205 HDL 43وLDL1.4 قرص آتور استاتین 20 هم میخورم لطفا برسی کنید
ارسال پاسخقلب من
139 روز پیشسلام
ارسال پاسخآزمایش خوب است.
رامین
104 روز پیشبا سلام، من امرو جواب آزمایش گرفتم تری گلیسیرید ۴۵۸ و کلسترول ۲۳۶، و میکروب معده هم دارم،
ارسال پاسخنمیدونم چیکار کنم ، فقط منتظرم ی متخصص وقت بگیرم
ورزش هم ۲ ماه رها کردم
قلب من
104 روز پیشسلام
ارسال پاسخکلسترول باید جزییات LDL, HDL هم معلوم باشد. در مورد تری گلیسیرید بالا است و بررسی لازم دارد.
طیبه ابراهیمی
103 روز پیشباسلام مطلبتان بسیار مفید بود من ۵۸ سالم است قند خون ناشتا ۱۰۳ است وتری گلیسرید خون ۸۵ وکلسترول۱۸۲وHDIکلسترول ۶۶ وIDIکلسترول۹۴ است آیا خوب است یا نه؟لطفا نظرتون را بیان بفرمایید
ارسال پاسخقلب من
102 روز پیشسلام
ارسال پاسخبسیار عالی است.
محسن
49 روز پیشسلام آقای دکتر روزتون بخیر
ارسال پاسخبنده 37 سال سن دارم تری گلیسیریدم 139 هست آیا نرمال ؟
قلب من
48 روز پیشسلام
ارسال پاسخبله عالی است