امروزه با توجه به شیوع بالا و روزافزون بیماری های قلبی بسیاری از افراد مجبور به آنژیوگرافی و تعبیه استنت قلبی شده اند به طوری که کمتر خانواده ای وجود دارد که در آن بیمار دارای استنت قلبی وجود نداشته باشد. استت قلبی که به نام "فنر قلب" هم معروف است ، در اصل یک استوانه فلزی است که دارای سوراخ های متعدد به اشکال گوناگون بوده و جهت درمان تنگی های داخل عروق کرونر قلب، در داخل آن ها قرار داده می شود. هر زمان که تنگی های داخل عروق کرونر یا لخته های داخل عروق قلبی مانع رسیدن خون به عضله قلبی گردد، می توان با استفاده از بالون و تعبیه استنت در داخل عروق کرونر، آن را برطرف کرده و ایسکمی عضلات قلب را برطرف نمود. اگرچه استنت های قلبی به عنوان یک روش درمانی مناسب و کارآمد موجب بهبود عملکرد قلب و افزایش عمر قلب و بالطبع افزایش عمر می شوند، همانند هر روش درمانی دیگری احتیاج به یک سری اطلاعات و مراقبت های خاص دارند که بدون آن ها ممکن است این وسیله درمانی ایده آل خود به عامل ایجاد عوارض و بیماری های جدیدتر تبدیل شده و موجب تشدید بیماری قلبی و حتی حملات حاد قلبی هم گردد. در متن زیر به صورت خلاصه ولی مفید به موارد مهمی که دانستن آن ها در مورد استنت قلبی لازم است، اشاره خواهیم کرد.
1- مصرف دارو
ساختار لایه داخلی عروق قلب بسیار صاف و پوشیده از ترکیباتی است که مانع چسبیدن پلاکت های خون به جدار رگ و تشکیل لخته خون می شوند. در اصل تا زمانی که لایه داخلی رگ های قلب - و بقیه رگ های بدن - سالم باشند، امکان تشکیل لخته خون داخل آن ها بسیار اندک خواهد بود. علت اصلی حملات ناگهانی قلبی و سکته قلبی رسوب مقادیر زیاد چربی داخل لایه های رگ های قلبی است که موجب از بین رفتن سطح صاف داخل عروق شده و با تحریک پلاکت های خون موجب تشکیل لخته و بسته شدن ناگهانی رگ های قلب می شود.
استنت اگرچه با از بین بردن پلاک های چربی داخل عروق مانع از انسداد رگ و تشکیل لخته خون می شود ولی چون خود استنت به عنوان فلز داخل رگ باقی می ماند، تا زمانی که لایه صاف جدار عروق روی آن تشکیل نشده است، خودش می تواند موجب تحریک پلاکت های خون و تشکیل لخته خون گردد. زمان لازم برای پوشانده شدن لایه داخلی استنت و از بین رفتن خاصیت تولید لخته آن در استنت های جدید که به استنت دارویی معروف هستند، از 6 ماه تا یک سال طول می کشد. لذا در طول این مدت ضروری است که بیماران علاوه از قرص آسپیرین که داروی ضد پلاکت همیشگی بیماران است، از داروی دوم ضدپلاکت هم استفاده کنند تا احتمال تشکیل لخته خون به حداقل برسد. معروف ترین داروهای ضد پلاکت که به آسپیرین اضافه می شوند عبارتند از : کلوپیدوگرل، پراسوگرل و تیکاگرولول. در ایران بیشترین استفاده مربوط به کلوپیدوگرل است که با اسامی تجاری متعدد مانند: "پلاویکس"، "اسویکس" و "زیلت" به صورت قرص های 75 میلی گرمی در دسترس است. در روز تعبیه استنت لازم است تعداد 4 تا 8 عدد از این قرص به صورت یکجا توسط بیمار مصرف شود بعد از آن میزان لازم از دارو معمولا روزانه یک عدد است ولی در بسیاری از بیماران بسته به سن و شرایط قلبی و تعداد استنت به کار رفته شاید برای یک ماه یا برای کل دوره مصرف روزانه دو عدد توسط پزشک تجویز گردد.
پراسوگرل با نام تجاری "Effient " ، به صورت قرص های 5 و 10 میلی گرم موجود است. اگرچه این دارو مختصری از داروهای گروه کلوپیدوگرل قوی تر است ولی میزان خونریزی آن هم متعاقبا بیشتر است لذا این دارو در افراد با سابقه سکته مغزی (CVA) یا حملات گذرای مغزی (TIA)، قدغن بوده و در افراد زیر 60 کیلوگرم و بالای 75 سال هم باید با احتیاط مصرف گردد.
داروی سوم که جدیدا هم در ایران در دسترس است قرص "تیکاگرولول" است. این دارو که به صورت معمول دو بار در روز مصرف می شود به صورت قرص های 90 میلی گرمی در دسترس است.
انتخاب این که بیمار در کنار آسپیرین کدام یک از داروهای فوق را مصرف نماید معمولا بر اساس شرایط بیماری و نوع درگیری کرونر قلب با در نظر گرفتن هزینه دارو و در دسترس بودن دارو صورت می گیرد. اگرچه طول دوره توصیه شده برای مصرف دو داروی ضدپلاکتی تا یک سال است ولی شاید لازم باشد با نظر پزشک معالج تادوسال و بیشتر هم توصیه گردد. اکثر پزشکان در دوره نزدیک به قطع دارو از دوره های یک روز در میان هم استفاده میکنند.
به هر صورت و با هر یک از این داروها بیمار باید بداند که قطع خودسرانه و بدون اطلاع به پزشک این داروها قبل از موعد مقرر با خطر ایجاد لخته خون در داخل استنت و حمله حاد قلبی همراه است. لذا ضمن این که خود بیمار نباید دارویش را قطع نماید، در صورت توصیه به قطع دارو توسط سایر گروه های پزشکی هم قطع کامل یا موقت دارو حتما باید با اطلاع و توصیه پزشک معالج باشد.
2- خونریزی
ترکیب آسپیرین با پلاویکس موجب مهار شدن تقریبا کامل عملکرد پلاکت های خون می گردد. این مطلب برای بیماران که استنت دارند جهت جلوگیری از ایجاد لخته خون ضروری است ولی از سوی دیگر موجب رقیق شدن خون این بیماران شده و احتمال خونریزی را در این بیماران افزایش خواهد داد. لذا بیمارانی که در کنار آسپیرین از سایر داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند احتمال دارد دچار خونریزی شوند. درجات خفیف تر خونریزی می تواند به صورت خونریزی مختصر موقع استفاده از مسواک، خونریزی زیر پوست به صورت کبودی در نواحی دست و پا به ویژه در جاهایی که در معرض ضربات خارجی هستند، خونریزی داخل سفیده چشم، خون دماغ شدن و وجود خون در ادرار باشد. در صورت بروز هر کدام از این موارد ضروری است در اولین فرصت با پزشک معالج خود مشورت نمایید.
در موارد نادر خونریزی می تواند شدید باشد و به صورت سرفه های خونی، استفراغ خونی، دفع خون در مدفوع یا دفع مایع اسهالی به صورت سیاه و بدبو باشد. موارد دیگری از خونریزی شدید می تواند به صورت خون دماغ های زیاد و مکرر، خونریزی داخل مغزی و خونریزی داخل حفره های بدن باشد. در صورت بروز موارد شدید خونریزی و یا هر نوع خونریزی که با کم خونی و علایم ضعف و بی حالی همراه باشد، باید ضمن قطع داروهای رقیق کننده خون مانند آسپیرین و پلاویکس بلافاصله به نزدیک ترین اورژانس مراجعه کرد.
بیماران باید مراقب باشند تا رفتارهای پر خطری که می تواند آنها را در معرض خونریزی قرار دهد، انجام ندهند. مانند بریدن دست و پا، وارد شدن ضربات خارجی به بدن، انجام ورزش های رزمی، دعوا و مشاجره فیزیکی و هم چنین مصرف داروها و ترکیبات ناشناخته.
3- اعمال جراحی و دندانپزشکی بعد از استنت
گاها در دوره بعد از تعبیه استنت بیماران احتیاج به عمل جراحی یا اقدامات دندان پزشکی پیدا می کنند. این موضوع از دو جنبه مهم است.
یکی از نظر وضعیت قلبی و این که آیا این بیماران از نظر قلبی توانایی تحمل جراحی و بیهوشی را دارند یا خیر، که این امر توسط پزشک معالج و با در نظر گرفتن شرایط بالینی و قلبی بیمار انجام می گیرد. نکته دوم از نظر خطر خونریزی و بند نیامدن خون به دنبال جراحی است که به دلیل لزوم مصرف آسپیرین و قرص پلاویکس یا سایر رقیق کننده های خون است. در دوره شش ماه تا یک سالی که بیماران باید از قرص پلاویکس استفاده نمایند، قطع این داروها حتی به مدت چند روز می تواند به تشکیل لخته خون داخل استنت و حمله قلبی منجر شود. لذا به جز اعمال جراحی و دندان پزشکی اورژانس و غیر قابل تاخیر قطع آسپیرین و پلاویکس قبل از موعد مقرر، توصیه نمی شود. توصیه بسیار مهم این است که بیماران در مورد هرگونه قطع دارو حتی برای چند روز، قبلا با پزشک معالج خود مشورت نمایند.
4- علایم قلبی
بعد از تعبیه استنت - به ویژه اگر برای درمان حمله حاد قلبی استفاده شده باشد - دردهای نقطه ای و گذرا در جلوی قفسه سینه محتمل است. لیکن توصیه می شود بیمارانی که استنت دارند هرگونه درد قفسه سینه را جدی گرفته و حتما به پزشک معالج خود اطلاع دهند. به ویژه اگر درد سینه غیرطبیعی و شدید بوده و یا مشابه دردهای قفسه سینه قبل از تعبیه استنت بوده باشد. در چنین مواردی تماس با اورژانس و یا مراجعه مستقیم به بیمارستان ضروری است.
5- چند نکته مهم دیگر
برخی نگرانی ها در مورد استنت قلبی در بیماران وجود دارد که به چند مورد آن اشاره می کنم:
- حرکات بدنی و ورزش در بیمارانی که استنت دارند بلامانع است و ورزش و تحرکات بدنی موجب صدمه یا جابجایی استنت نمی شود.
- احتمال بسته شدن استنت وجود دارد. در اصل بعد از تعبیه استنت رگ به حالت اولیه بر میگردد و اگر بیمار با همان روش های قبلی زندگی کند و بیماری های زمینه ساز مانند فشار خون، دیابت و چربی بالا را کنترل ننماید یا به رفتارهای پرخطر مانند مصرف سیگار ادامه دهد، استنت هم مانند رگ اولیه بیمار مجددا تنگ خواهد شد. لذا درمان بیماری های زمینه ساز، ترک سیگار، ورزش منظم و کاهش وزن جهت حفظ سلامت استنت و سایر رگ های قلب ضروری است.
- گرفتن عکس رادیولوژی، سی تی اسکن و ام آر آی تاثیری روی استنت ندارد و وجود استنت هم مانعی برای انجام آنها نیست.
- مسافرت و حتی مسافرت هوایی به شرط مصرف داروهای قلبی منافاتی با داشتن استنت ندارد.
- انجام حجامت و زالو درمانی یا فصد خون در زمان مصرف آسپیرین و پلاویکس نباید صورت گیرد.
کلینیک قلب من - دکتر امیرفرهنگی
دیدگاههای بازدیدکنندگان
همسرم بعد از 14 روز از گذاشتن استنت در یکی از رگهای اصلی قلبش روزانه دو قرص تیکاگرولول میخورد اما یک روز مصرف آن را فراموش کرده بود و ضمناً باید از همان روز بعد از عمل آنژیو فرص رزورواستاتین مصرف میکرده که بیمارستان آن را اطلاع نداده است و الان متوجه شدیم که یک دارو را کمتر به او داده اند. خواستم بدانم آیا باید احتیاطی بکنیم یا باید مراقبت خاصی صورت بگیرد. ضمناً در زمان آنژیو همسرم (56 ساله) چربی، خون و قند و اوره اش بالا بوده البته بیماری دیابت ندارد.
ارسال پاسخآیا یک روز نخوردن داروی تیکاگرولول مشکل حادی ایجاد میکند و علائمش چیست
با سلام
ارسال پاسخقرص تیکاگرولر را باید صبح و شب مصرف نمود. فراموشی یک نوبت اغلب اشکال ایجاد نمی کند. البته قطع مصرف می تواند خطرناک باشد.
سلام مادرم سه روز پیش قلبشون رو فنر زدن دیروز صبح کمی خونریزی از واژن داشتن دستها شون هم کبود شده خطر ناکه باید به دکترش خبر بدیم یا داروهاشو استفاده کنه؟
ارسال پاسخبا سلام
ارسال پاسخاگر پلاویکس رو دو عدد در روز استفاده می کنند، بهتر است یکعدد شود. اگر هم یکعدد است حتما به پزشک معالج اطلاع دهید.
سلام یک ماه قبل دوعدد استنت برام گذاشتن ودو رگ دیگر قلبم را بابالون رفع کردند قرص پلاویکس ۷۵ وقرص رو پیکسون ۴۰ با قرص ایزو سورباید استفاده میکنم ول فشارم کنترل نمی شود اکثرا ۱۴ و۱۵ وگاهی ۱۶ روی 7.5 ..و8.5است لطفا راهنمافرمایید من زیرنظر آقای دکتر حسن عارفی در بیمارستان بهمن تهران انجام دادم
ارسال پاسخبا سلام
ارسال پاسخاین دارها برای استنت و چربی خون هستند و لازم است شما از داروهای فشارخون استفاده نمایید.
سلام.دوسال پیش یک رگ استنت گذاری کردم ویکی دیگه روبالن زدن .سال بعدمجدداانژیوکردم ویک رگ فرعی کمی رسوب داشت که رفع شد.الان مدتی هست که نوک سینه هام حساس شده وسوزش دارم وبعضاکمی احساس خیسی میکنم.بنظرشمااحتمال داره فنرعفونت کرده باشه؟
ارسال پاسخسلام
ارسال پاسخجنس استنت از کرومیوم است و به هیچ وجه زنگ نمی زند. از نظر سایر علل و عوارض دارویی با پزشک تان مشورت نمایید
سلام وقت بخیر
ارسال پاسخدکتر مادرم 5 روزه که عمل استنت گذاری قلب انجام داده و فنر گذاشته
الان طی روز اکثرا تنگی نفس داره
طوری که تنگی نفس باعث میشه شبا اذیت بشن و اصلا نمیزاره که بخابه
چه باید بکنیم دکتر ؟
دکترش گفت بعد از یک هفته به مطب مراجعه کنین .
با سلام
ارسال پاسختنگي نفس بعد از استنت علل متعددي دارد كه احتياج به معاينه و بررسي دارويي است و بصورت آنلاين درست نيست. لازم است حتما با پزشك معالج مشورت نمايد.
با سلام و عرض ادب حضور محترم استاد و بزرگواران ..مدت یکساله که PSAانجام دادم و داروهای فوق را روزانه استفاده مینمایم در ضمن مشکل اضطراب هم دارم که از داروهای مثل الپرازولام استفاده میکنم .. ولی اخیرا در ناحیه ساق و مچ پای چپ در هوای سرد دچتر اسپاسم میشه طوری که پام بی حس میشه و مثل اینکه کلا توانایی و سنگینی پا و درد حس میشه .. از اساتید بزرگ راهکار درمانی ..با تشکر و سپاس ..
ارسال پاسخبا سلام
ارسال پاسخحتما آزمایش خون از نظر کلسیم و سونو گرافی از نظر انسداد عروق پا انجام دهید/
سلام وقت بخیر من مادرم اردیبهشت امسال فنر استنت گذاشتن بعد الان باید جراحی بشه و جراحی با بیهوشی باشه بعد الان میخواستم بدونم بیهوشی باعث جا به جایی فنر استنت نمیشه
ارسال پاسخبا سلام
ارسال پاسخخیر. بیهوشی اثری روی استنت ندارد ولی لازم است در مورد ادامه یا قطع پلاویکس و آسپیرین با پزشک شان مشورت نمایید.
سلام وقتتون بخیر. پدر بنده چند ماه پیش آنژیو شدن و سه تا استنت گذاشتن بعد از استنت گذاری به مدت بیست و چهار ساعت درد شدید داشتن دردی مشابه سکته قلبی که قبلاً دچارش شده بودن اما دکتر میگفتن طبیعیه و اصرار به مرخص کردن داشتن با اصرار خودمون و اینکه آزمایش و نوار قلب نشون داد پدرم بعد آنژیو سکته کردن بعد بیست و چهار ساعت دوباره آنژیو شدن و مشخص شد توی یکی از استنت ها لخته شده و با آنژیو بیش از یکساعت گفتن فقط تونستن یه راه کوچیکی تو رگ باز کنن و انگار ساکشن هم نتونستن بکنن . در حال حاضر تیکا و آسپرین و آتورواستاتین و کنکور و اسپیرونولاکتون مصرف میکنن اما بعد از گذشت پنج ماه گاهی هنوز درد دارن و اینکه نفس تنگی دارن که با مصرف فروزماید کمی بهتر میشن باز دهی قلب هم ۳۵ درصد هست البته قبل از آنژیو ۴۰ بود بنظر شما اون لخته رفع میشه یا نه و پدرم در این شرایط چیکار باید بکنن راهی یا دارویی برای رفع لخته و تقویت عضله ی قلبشون هست؟! پدرم ۴۸ ساله هستن
ارسال پاسخبا سلام
ارسال پاسخبستگی به محل انسداد رگ و نوع انسداد دارد و بدون دیدن فیلم آنژیوگرافی نمی توان قضاوت کرد. اگر هنوز علایم دارند، بهتر است بررسی قلبی شوند و از نظر علایم انسداد رگ تست قلبی جدید مانند اسکن هسته ای یا استرس اکو انجام شود.
سلام پدر من ۶۲ ساله هستند کارایی قلب پدرم ۲۵ تا ۳۰ درصد میباشد و مبتلا به دیابت کنترل شده هستند و گاهی اوقات قرص استفاده میکنند دو هفته قبل انژیو گرافی انجام دادند و مشخص شده که دو رگ اصلی حدودا ۹۵ درصد و رگ اصلی سوم ۹۰ درصد گرفتگی دارد پس از انجام انژیوگرافی کراتین پدرم از ۱/۳ به ۱/۶ رسید و پس از یک هفته ۱/۵ شده( قبلا سابقه کراتین کلیه نداشتند) ؛ دکتر گفتند بین عمل باز و استنت یک روش را انتخاب کنیم که تصمیم به فنر گذاری گرفتیم
ارسال پاسخایا با انجام فنر گذاری میزان کراتین کلیه بالا میرود و به کلیه اسیب میرسد؟ ایا شما فنرگذاری تایید میکنید؟
پزشک مربوط به کلیه گفتند که حداقل حجم مایع کنتراست باید ۱۰۰ سی سی باشد
با سلام
ارسال پاسخهم در عمل باز و هم با استنت امکان بالا رفتن موقت کراتی نین وجود دارد.
تصمیم در مورد نوع عمل به دیدن سی دی آنژیوگرافی منوط است ولی در بیماران با دیابت و نارسایی قلبی و کلیه، عمل باز بهتر است.
سلام همسر من ۳۷سالشه عمل استنت گذاری انجام دادن قرص پلاویکس وآتورواستاتین مصرف میکنن خواستم بدونم بیمه بهش ازکارافتادگی میده ازطرفی طحالش بزرگترازحدطبیعی شده وسنگ صفراداره وقبلا هم عمل واریکوسل وبادفتق انجام داده وکبدش هم چرب
ارسال پاسخبا سلام
ارسال پاسخصرف داشتن استنت قلبی دلیل بر از کارافتادگی نیست و به قدرت و عملکرد قلب بستگی دارد. با مواردی که گفتید، بعید است.
سلام دکتر
ارسال پاسخمن خانوم 63ساله هستم
س3تا از رگهای قلبم گرفته2تااصلی و یک فرعی
می خواستم عمل باز انجام بدن قبول نکردم و یکی استنت گذاشتن
بعضی وقتا بالا ی سینم وقتی کار می کنم میگیره خطری ندارد یا وسیله بلند میکنم درد میگیرد ممنونم میشم
با سلام
ارسال پاسخاگر همه رگها با استنت باز شده باشد، خیر جای نگرانی نیست. در مورد درد بررسی کنید از فشارخون یا عوامل دیگر نباشد.
سلام وعرض ادب .
ارسال پاسخخواهرم بعد از عمل استنت گاها دجار تنگی نفس میشه ویا نفس کم میاره چه باید بکنه
با سلام
ارسال پاسختنگی نفس جدید احتیاج به بررسی قلبی از نظر عوارض عمل یا شرایط جدید دارد و لازم است حتما معاینه و اکو با شرایط قبلی مقایسه شود
سلام و روز بخير
ارسال پاسخدر حين ورزش كراس فيت بودم كه قلبم گرفت و درد شديدي در قفسه ام ايجاد شد و در آنژيو دو رگ قلبم گرفته شد و دو استنت كار گذاشتند.بيست روز از زمان كارگزاري استند مي گذرد .مي توانم در فضاي باز پياده روي كنم ؟
مي توانم فعاليت جنسي داشته باشم ؟؟؟
با سلام
ارسال پاسخپیاده روی بله میتونید. فعالیت جنسی دو هفته بعد از استنت آزاد است البته بدون دارو و مواد محرک
سلام ممنون که راهنمایی می فرمائید من یک فنر به تازگی گذاشتم می توانم روی زمین نماز بخوانم
ارسال پاسخسلام
ارسال پاسخفنر قلب هیچ محدودیتی برای نشستن، نماز یا فعالیت ندارد.
سلام بزرگوار پدر من پس از سکته قلبی استنت توی رگش گذاشتن قرص زیلت ۷۵ یه دونه در روز و آسپرین و چند قرص دیگه هم مصرف میکنه آیا استنت گذاری خطرناکه و جای نگرانی داره؟ البته پدرم سیگار هم مصرف میکنه
ارسال پاسخبا سلام
ارسال پاسخاستنت خطرناک نیست و می تواند باعث کمک به کار قلب شود.